Ndërsa popullsia plaket dhe numri i njerëzit me demencë rritet, puna intensifikohet për të gjetur mjete për të bërë diagnoza të hershme dhe në objektiv të sëmundjes. Një artikull i botuar në Neurologjia në linjë 21 shkurt 2018i shtohet këtij grupi kërkimesh duke treguar se si një analizë e thjeshtë e mënyrës se si njerëzit ecin – ecja e tyre – mund të ndihmojë lehtësisht në dallimin midis dy shkaqet e demencës që shpesh janë të padiagnostikuara dhe të keqdiagnostikuara.
Testi, i administruar te 38 persona të diagnostikuar me paraliza mbinukleare progresive (PSP)27 persona të diagnostikuar me idiopatik (me shkak të panjohur) hidrocefalus me presion normal (NPH)dhe 38 njerëz të shëndetshëm, ishte në gjendje të tregonte se kush kishte cilën sëmundje relativisht herët në rrjedhën e sëmundjes.
Përpjekja e shtuar për të mbajtur një tabaka ose për të numëruar mbrapsht gjatë ecjes e përmirësoi saktësinë e diagnozës edhe më shumë (në 97 për qind saktësinë). Kjo është një “mënyrë e lirë dhe efektive për të përmirësuar diagnozën e iNPH”, thotë një nga autoret e studimit, Charlotte Selge, MD, e Universitetit Ludwig Maximilian të Mynihut në Gjermani, në një deklaratë për shtyp.
Rreth 700,000 amerikanë kanë NPH, e cila shkaktohet nga një rritje e lëngjeve në zgavrat (barkushet) e trurit. Në shumë raste gjendja mund të kurohet duke kulluar lëngun.
Deri në 15 për qind e amerikanëve të diagnostikuar me demencë besohet se kanë NPH, sipas Shoqata e hidrocefalusit.
Përveç zhvillimit të të moshuarve për arsye të panjohura, hidrocefalusi mund të shfaqet tek të rriturit më të rinj. Gjendja mund të jetë e pranishme në lindje, të jetë e pranishme, por e padiagnostikuar (dhe pa simptoma për vite me radhë) dhe të zhvillohet për shkak të një infeksioni, tumori në tru ose gjakderdhje në tru.
Numrat e saktë nuk janë të disponueshëm, por shumë më pak njerëz besohet se kanë PSP, sipas Institutit Kombëtar të Çrregullimeve Neurologjike dhe Stroke. Dëmtimi i qelizave nervore shkakton simptomat e këtij çrregullimi të pashërueshëm, i cili përfshin përkeqësimin gradual të qelizave në trungun e trurit dhe zona të tjera specifike. Ka tendencë të zhvillohet te meshkujt dhe të fillojë të shkaktojë simptoma te njerëzit pas moshës 60 vjeç. Është ende e paqartë saktësisht se çfarë çon në PSP.
Sfida Diagnostike e NPH dhe PSP
Shumica e neurologëve me përvojë kanë parë të dy llojet e çrregullimeve, thotë Michael A. Williams, MDprofesor i neurologjisë dhe kirurgjisë neurologjike në Qendrën Mjekësore të Universitetit të Uashingtonit në Seattle dhe nënkryetar i Bordit Këshillimor Mjekësor të Shoqatës Hydrocephalus.
Dr. Williams thotë se diagnostikimi i NPH mund të jetë sfidues duke pasur parasysh se tre shenjat dhe simptomat kryesore të gjendjes – çekuilibri i ecjes, Urgjenca dhe inkontinenca urinaredhe vështirësitë njohëse ose çmenduria – shoqërohen gjithashtu me thjesht plakjen.
Kur bëhet fjalë për të kuptuar nëse një person ka NPH ose PSP, mjeku shpesh dëgjon dhe sheh shenja të çështjeve të ngjashme, veçanërisht humbjen e ekuilibrit gjatë ecjes.
Me PSP, rënia është e zakonshme, siç është një ngathtësi dhe ngurtësi e pazakontë në ecjen e një personi. Simptoma të tjera përfshijnë problemet e syve, të tilla si ngadalësia në lëvizjen e syve dhe vështirësia në mbajtjen e kontaktit me sy gjatë rrjedhës së një bisede.
Si funksionoi studimi në këmbë
Mosha mesatare e pjesëmarrësve me PSP ishte 69 vjeç. Mosha mesatare e grupit të kontrollit dhe e pjesëmarrësve me NPH ishte 72 vjeç. Të gjithë pjesëmarrësit iu nënshtruan një ekzaminimi neurologjik, një ekzaminimi të syve dhe një MRIdhe iu nënshtruan testeve për të vlerësuar kujtesën dhe të menduarit e tyre.
Studiuesit më pas ekzaminuan se si njerëzit ecnin – fjalë për fjalë se si e vendosnin njërën këmbë përpara tjetrës dhe sa shpejt – në një qilim 22 metra të gjatë dhe të ndjeshëm ndaj presionit. Ata studiuan ecjen e pjesëmarrësve me një shpejtësi të ngadaltë, një shpejtësi të preferuar (natyrore) dhe kur personi po ecte sa më shpejt që të ishte e mundur.
Hulumtuesit më pas u kërkuan pjesëmarrësve që të ecnin njëkohësisht mbi tapetin duke numëruar mbrapsht. Rezultatet treguan se shpejtësia e ecjes së pjesëmarrësve me PSP u ngadalësua më shumë se ajo e atyre me NPH gjatë këtij ushtrimi.
Kur iu kërkua të ecnin duke mbajtur një tabaka, ecja u përmirësua për njerëzit me NPH dhe u përkeqësua për ata me PSP.
Për Williams, analiza “demonstron gjëra që unë tashmë i di; për shembull, për sa i përket ecjes, këmbët e njerëzve me hidrocefalus priren të largohen më shumë, ndërsa ata me PSP afrohen më shumë. Por, megjithëse është interesante, ai thotë se ecja duhet të vlerësohet si një pjesë e një tabloje më të madhe dhe se është jetike të shikohet i gjithë personi kur diagnostikohen sëmundjet neurologjike.
Dr. Selge thotë se hapat e ardhshëm për ekipin e saj hulumtues janë t’i bëjnë gjetjet të zbatueshme në mjedisin klinik duke “përcaktuar protokollet standarde dhe interpretimin (pragjet) në udhëzime”.
