Në një hap të madh drejt përmirësimit të trajtimit për limfoma Studiuesit kanë publikuar informacione që sugjerojnë se nën-llojet gjenetike të sëmundjes mund të identifikohen dhe përdoren për të ndihmuar mjekët që të përshtatin trajtimet për pacientët individualë.
Të studimi, i publikuar më 12 prill 2018 në New England Journal of Medicine u drejtua nga studiues në Qendrën për Hulumtimi i Kancerit në Institutin Kombëtar të Kancerit dhe përfaqëson shumë vite studimi për të kuptuar më mirë mutacionet e ndryshme të gjeneve dhe shprehjet e gjeneve që gjenden te pacientët me limfomë. Ky informacion mund të ndihmojë në shpjegimin pse trajtimi funksionon në disa pacientë dhe dështon në të tjerët.
Hulumtimi gjithashtu e afron fushën më afër një sistemi të klasifikimit të kancereve sipas nënshkrimeve të tyre unike molekulare sesa llojit gjenerik të kancerit ose organeve në të cilat lindin tumoret.
“Mënyra se si ne e kemi bërë atë tradicionalisht është të grupojmë njerëzit së bashku bazuar në disa lloje kriteresh, të tilla si mënyra sesi kanceri duket nën një mikroskop,” thotë. Louis M. Staudt, MD, PhD , autori kryesor i studimit i cili punon për Qendrën për Kërkimin e Kancerit të Institutit Kombëtar të Kancerit në Bethesda, Maryland. “Mjetet tona janë shumë më të mprehta tani dhe ato po bëhen gjithnjë e më të disponueshme. Opsionet e trajtimit mund të informohen nga shkenca e re tani.”
Një shumëllojshmëri e gjerë e përgjigjeve të trajtimit brenda të njëjtës diagnozë
Në studim, studiuesit identifikuan nëntipe gjenetike të një lloji limfome të quajtur qeliza B e madhe difuze (DLBCL). Ky është lloji më i zakonshëm i limfomës, dhe megjithëse është agresiv, shumë pacientë trajtohen në mënyrë efektive. Por mjekët kanë qenë prej kohësh të hutuar se pse trajtimi – një kombinim i kimioterapisë dhe një antitrupi monoklonal i quajtur Rituxan (rituximab) – funksionon në disa pacientë dhe jo në të tjerë.
Studimet tregojnë se ekzistojnë dy nëntipe të ndryshme të kancerit DLBCL që kanë modele të ndryshme të shprehjeve të gjeneve, të quajtura e aktivizuara si qelizat B dhe qendra germinale e ngjashme me qelizat B. Pacientët me sëmundje të aktivizuar të ngjashme me qelizat B kanë një shkallë shumë më të ulët të mbijetesës krahasuar me qendrën germinale të ngjashme me qelizat B: 40 përqind krahasuar me 75 përqind mbijetesën mesatare.
Por edhe pacientët me sëmundje të ngjashme me qelizat B të qendrës germinale mund të përjetojnë rikthim të kancerit, thotë Dr. Staudt. Studimi kishte për qëllim përpjekjen për të shpjeguar rezultatet shumë të ndryshme.
“Motivimi ishte, mirë, nëse ne mund të bënim shprehje gjenesh dhe të studionim mutacionet dhe anomalitë e tjera të gjeneve, ndoshta do të mund të përcaktonim më qartë një nëngrup pacientësh që do t’i përgjigjen më mirë terapive,” thotë ai.
Analiza e variacioneve delikate në llojet e tumorit
Studiuesit vlerësuan mostrat e tumorit nga 574 pacientë me DLBCL, duke analizuar ndryshimet e gjeneve dhe shprehjen e gjeneve. Ata identifikuan katër nëntipe gjenetike kryesore, secili i karakterizuar nga nënshkrime gjenetike specifike. Pacientët me nëntipet e quajtura BN2 dhe EZB priren t’i përgjigjen në mënyrë efektive trajtimit, ndërsa pacientët me nëntipet MCD dhe N1 jo. Studimi tregoi se disa nga nëntipet ndodhën në të dy nëngrupet e aktivizuara të ngjashme me qelizat B dhe ato të qendrës germinale të ngjashme me qelizat B. Kjo do të thotë që një pacient mund të ketë një nëntip të sëmundjes “të keqe”, siç është aktivizimi i qelizave B, por ende të ketë një nëntip gjenetik “të mirë”, siç është BN2, duke sugjeruar që trajtimi do të kishte një shans më të mirë për të funksionuar.
Udhëzimet që përmbajnë informacionin e ri molekular mund të ndihmojnë mjekët të zgjedhin kimioterapinë dhe rituximab për pacientët me nëntipe reaguese ndërkohë që udhëzon pacientët e tjerë në provat klinike që mund t’i ndihmojnë ata. Për më tepër, kuptimi në rritje i gjenetikës DLBCL gjithashtu do t’i drejtojë studiuesit drejt trajtimeve të bazuara në mutacionet gjenetike që mund ta bëjnë trajtimin edhe më efektiv.
Për shembull, a studim i publikuar në korrik 2015 në revistë Mjekësia e Natyrës tregoi se pacientët me DLBCL të aktivizuar të ngjashme me qelizat B kishin rezultate më të mira kur trajtoheshin me ilaçin Imbruvica (ibrutinib) , një terapi e synuar, krahasuar me pacientët me sëmundje të ngjashme me qelizat B të qendrës germinale. Terapitë e synuara trajtojnë bazat biologjike të sëmundjes për të rregulluar të metën dhe për të dëmtuar rritjen e kancerit. Këto terapi ndonjëherë janë më të tolerueshme se kimioterapia, e cila është një trajtim sistemik që shkakton një gamë të gjerë efektesh anësore.
“Po arrijmë deri në pikën që të gjejmë këto nëngrupe pacientësh ku kemi mundësi interesante trajtimi të disponueshme,” thotë Staudt. “Ideja është ta bëjmë këtë për të gjithë pacientët – të zgjedhim nëngrupet një nga një: Ky medikament për këtë nëngrup dhe një ilaç tjetër për një nëngrup tjetër. Kjo mund të jetë mënyra e re që ne e klasifikojmë limfomën.”
A duhet të shtypen tumoret e të gjithë pacientëve me limfomë?
Studimi ngre gjithashtu pyetjen nëse të gjithë pacientët me limfomë duhet t’i nënshtrohen testeve për të identifikuar karakteristikat unike gjenetike të tumorit. Kjo është diçka që pacientët individualë duhet të diskutojnë me të onkologu thotë Staudt.
“Ne jemi ende në një fazë zhvillimi shumë të shpejtë në kërkimin e kancerit,” thotë Staudt. “Nuk ka ilaçe për çdo mutacion. Ju mund ta bëni këtë test dhe alternativa më e mirë për ju mund të jetë të vazhdoni të merrni kimioterapi.”
Por kërkimi po ecën shumë shpejt drejt klasifikimit të nënllojeve të tumorit dhe gjetjes së terapive precize që adresojnë ato nëntipe, thotë ai. “Së pari duhet të kuptojmë. Nëse nuk e kuptojmë, nuk mund të jemi të arsyeshëm se si i qasemi trajtimit. Ne po punojmë për këtë sa më shumë që të jetë e mundur dhe aq shpejt sa të jetë e mundur.”
