A duhet të ketë ligje në fuqi për të mbrojtur njerëzit me obezitet nga mohimi i punës ose mundësive të strehimit në bazë të statusit të peshës së tyre? Nëse i përgjigjeni po kësaj pyetjeje apo jo, mund të ndikohet nga gjinia, raca ose pesha juaj, sipas një studimi që shqyrtoi se si këta faktorë ndikojnë në perceptimin e mbipeshes, paragjykimit të peshës dhe ligjet e diskriminimit të bazuar në peshë.
Sipas gjetjet, të cilat u prezantuan më 7 qershor në Takimin vjetor të Shoqatës Amerikane për Kirurgjinë Metabolike dhe Bariatrike (ASMBS) në Dallas.
A mund t’i mohohet një personi një punë ose të pushohet për shkak të peshës së tij?
Sipas Koalicioni i Veprimit për Obezitetin (OAC). Kjo mund të jetë e dukshme ose delikate dhe mund të ndodhë në çdo mjedis – punë, kujdes shëndetësor, shkollë dhe madje edhe marrëdhënie personale.
Si duket saktësisht paragjykimi i peshës në praktikë? Merrni rastin e Taylor kundër Burlington Northern Railroad Holdings, Inc. Casey Taylor ishte një ish-marins që paditi pasi kompania hekurudhore bëri një ofertë të kushtëzuar pune, por më pas e revokoi atë kur një ekzaminim mjekësor zbuloi se ai BMI (indeksi i masës trupore) të jetë në intervalin shumë të trashë. Taylor ishte 5 këmbë e 6 inç i gjatë dhe 256 paund, që përkthehet në një BMI 41.3.
Një person me BMI prej 25 deri në 29.9 konsiderohet mbipeshë dhe një person me BMI mbi 30 konsiderohet obez. Sipas Institutit Kombëtar të Zemrës, Mushkërive dhe Gjakut, BMI llogaritet në bazë të peshës dhe gjatësisë së një personi dhe e njëjta formulë përdoret si për burrat ashtu edhe për gratë.
Kompania hekurudhore informoi Taylor se ishte politika e tyre që të mos punësonin askënd që kishte një BMI mbi 35; për të qenë në gjendje të fillojë punën për hekurudhën, ai do të duhet të sigurojë prova të shëndetit të kënaqshëm duke iu nënshtruar disa testeve (që do t’i duhet të paguajë nga xhepi i tij) duke përfshirë një studim gjumi dhe një test tolerance ndaj ushtrimeve, ose të humbasë 10 për qind të peshës së tij trupore dhe mbajeni atë për gjashtë muaj.
Taylor pretendoi se kjo ishte një shkelje e ligjit të shtetit të Uashingtonit kundër diskriminimit. Çështja arriti deri në Gjykatën e Lartë të Uashingtonit, ku gjykata vendosi në favor të Taylor. Gjykata u shpreh se obeziteti është një dëmtim, dhe për rrjedhojë një paaftësi e mbrojtur.
Por statutet si ai në Uashington janë të pakta, thotë autori i vjetër i hulumtimit, Fatima Cody Stanford, MD, MPH, një profesor i asociuar dhe shkencëtar mjek i obezitetit në Spitalin e Përgjithshëm të Massachusetts dhe Shkollën Mjekësore të Harvardit në Boston. “Nuk ka ligje universale në SHBA për diskriminimin e peshës. Me përjashtim të Uashingtonit dhe Miçiganit dhe disa qyteteve, është e ligjshme të diskriminosh në bazë të peshës,” thotë ajo.
Njerëzit kanë më shumë gjasa të mbështesin ligjet që ndalojnë diskriminimin e peshës nëse ata kanë qenë në fund të marrjes së tij
Për të mësuar më shumë rreth perceptimeve të njerëzve në lidhje me paragjykimin e obezitetit, studiuesit patën një grup të ndryshëm prej 1,888 të rriturish të plotësonin një pyetësor online me 26 pika; përbërja e pjesëmarrësve ishte si më poshtë: 328 aziatikë ose banorë të ishullit të Paqësorit, 404 hispanikë ose latinë, 395 të zinj dhe 761 të bardhë. Pyetjet hulumtuan çështje të tilla si nëse obeziteti është apo jo një sëmundje, çfarë mendojnë shumica e amerikanëve për obezitetin, ndërgjegjësimi për organizatat që mbrojnë obezitetin dhe nëse pjesëmarrësi mbështeti apo jo ligjet kundër diskriminimit në peshë.
Rreth gjysma e amerikanëve në përgjithësi do të mbështesnin një legjislacion të tillë dhe studiuesit zbuluan se kishte disa parashikues kryesorë të mbështetjes – ose mungesë të tyre. “Duke kontrolluar për variabla të tjerë, nëse personalisht keni përjetuar paragjykime në peshë, keni pasur dy herë më shumë gjasa ta mbështesni këtë politikë. Nëse e konsideronit obezitetin si sëmundje, kishit 1.8 herë më shumë gjasa”, thotë Matt Townsend, MDautori kryesor dhe një mjek rezident i mjekësisë së brendshme në Duke Health në Durham, Karolina e Veriut.
“Është interesante se raca e zezë dhe gjinia femërore u shoqëruan secila me 1.4 herë më shumë gjasa për të mbështetur ligjet kundër diskriminimit. Ne vetëm mund të hamendësojmë se përvoja e jetuar e stigmës është një motivues i fuqishëm për t’i bërë gjërat më të barabarta, “thotë ai.
Ka kuptim që individët që u është dashur të lundrojnë paragjykimet racore dhe gjinore kanë më shumë gjasa të mbështesin ligjet rreth paragjykimit të peshës, thotë Dr. Stanford. “Këta individë ndoshta përballen me më shumë diskriminim të bazuar në peshë vetëm për shkak të identiteteve të tyre ndërseksionale të të qenit pjesë e një grupi racor/etnik, të qenurit femër dhe më pas të kenë sëmundjen e obezitetit që e ndërlikon atë,” thotë ajo.
Obeziteti u njoh për herë të parë si sëmundje gati një dekadë më parë
Shoqata Mjekësore Amerikane (AMA) e cilëson obezitetin një sëmundje në vitin 2013. Edhe pse ndikohet nga faktorë të sjelljes, ekspertët tani pranojnë se gjenetika, mjedisi, përcaktuesit socialë të shëndetit dhe faktorët biologjikë të ndikuar nga mjekimet, sëmundjet dhe hormonet luajnë të gjithë një rol.
Të kesh shumë peshë trupore për gjatësinë tënde shoqërohet me një rritje rrezikun e sëmundjeve të zemrës, presionin e lartë të gjakut, diabetin e tipit 2, madje edhe disa lloje të kancerit. Është vlerësuar se më shumë se dy në tre të rritur amerikanë kanë mbipeshë ose obezitet, sipas Departamenti Amerikan i Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore.
Kur njerëzit kanë peshë të tepërt, njerëzit e tjerë bëjnë shumë supozime. Ata mund të supozojnë se ata individë janë dembelë, pasivë, nuk kanë vetëkontroll ose marrin vendime të dobëta, thotë Stanford. “Ne e dimë se këto paragjykime nuk janë të vërteta, por ato janë besime të përhapura në shoqërinë tonë,” thotë ajo.
Paragjykimi i peshës duhet të trajtohet në disa mënyra
Dr. Townsend beson se një problem i rrënjosur kulturalisht si paragjykimi i peshës duhet të trajtohet në fronte të shumta – individuale, institucionale dhe nëpërmjet mjeteve shoqërore ose politike. “Në një nivel personal, është më shumë ndërgjegjësim për këtë çështje – se si krijon pabarazi në arritje, status socio-ekonomik dhe dëmtime psikologjike,” thotë ai.
Në nivel institucional, organizatat mund të ndërmarrin hapa për të çrrënjosur burimet më të zakonshme të stigmës së peshës, thotë Townsend. “Studimi ynë zbuloi se media ishte burimi më i shpeshtë i paragjykimit të peshës, por norma të larta u përjetuan gjithashtu në sektorët e punësimit dhe të kujdesit shëndetësor,” thotë ai. Townsend përdor industrinë e argëtimit si një shembull se si një paragjykim mund të njihet dhe korrigjohet duke shmangur stereotipin e dhjamit-dembel në personazhet e filmit.
Duhet veprim edhe në nivel politikash, thotë ai. Akti i të Drejtave Civile i vitit 1964 nuk e identifikon peshën si një kusht të mbrojtur dhe siç vëren Stanford, ligjet që parandalojnë diskriminimin e bazuar në peshë janë përjashtim, jo rregull.
“Legjislacioni ka potencialin për të krijuar mbrojtje më të barabartë për njerëzit me obezitet, dhe studimi ynë tregoi se rreth gjysma e amerikanëve ishin mbështetës të idesë së ligjeve kundër diskriminimit në peshë,” thotë Townsend. Këto gjetje mund të përdoren për të ndërtuar mbështetjen publike në këta “aleatë natyralë” për legjislacionin kundër diskriminimit, shton ai.
Njohja dhe adresimi i paragjykimeve të peshës
Pyes veten nëse keni supozime negative rreth peshës dhe mund të jeni pjesë e problemit? Një mënyrë për të zbuluar është të merrni Testi falas i shoqatës së nënkuptuar të Harvardit në lidhje me paragjykimin e peshës, thotë Stanford. “Kjo mund t’ju ndihmojë të dalloni se ku jeni në spektër; nëse keni paragjykime në këtë fushë, atëherë mund të filloni punën për ta përmirësuar atë.”
Edukimi i vetes mund të jetë një fillim i mirë, thotë ajo. Të Koalicioni i Veprimit për Obezitetin ofron informacion dhe burime për të ndihmuar njerëzit të kuptojnë çështjen, si dhe mënyra se si njerëzit mund të ndërmarrin veprime për të nxitur ndryshime pozitive.
