Mbrojtësit e veteranëve thonë se paraziti nga Azia Juglindore po shkakton kancer të kanalit biliar te qindra ish-ushtarë, dekada pasi ata u larguan nga fusha e betejës.

Mario Petitti mbërriti në Shtetet e Bashkuara me familjen nga Italia kur ishte vetëm shtatë vjeç.

Ishte dashuri ne shikim te parë.

Duke bërë miq shpejt në shtëpinë e tij të re në Cleveland, Ohio, ai u zhyt me gëzim në gjuhën, sportin dhe traditat e tjera të vendit të tij të ri.

Një dekadë më vonë, ai ishte krenar që shërbeu në Luftën e Vietnamit.

Duke përfunduar trajnimin bazë në Fort Campbell, Kentaki, Petitti u dërgua në Vietnam në janar 1970 dhe u stacionua në heliportin e ushtrisë Lane.

Si pjesë e 129th Njësia e helikopterëve sulmues, divizioni i Kobrave, Petitti fillimisht punoi në furnizim përpara se të gradohej në rreshter. Më pas ai punoi në riparimin e armëve.

Ndërsa pa gjëra të tmerrshme në Vietnam, ai u kthye në shtëpi plotësisht i paprekur, me një shkarkim të nderuar dhe pa shenja të traumës psikologjike.

Disa vite pasi erdhi në shtëpi, ai takoi gruan e tij të ardhshme, Anne.

Ata ishin të martuar, kishin tre fëmijë dhe shijuan atë që ajo e përshkruan si një jetë të lumtur.

“E gjithë jeta e tij rrotullohej rreth familjes,” tha Anne Petitti për Healthline.

Por vetëm një muaj pas daljes në pension të parakohshëm, në moshën 61-vjeçare, Mario Petitti vdiq nga një lloj kanceri i rrallë dhe agresiv.

Dhe megjithëse kishin kaluar dekada nga shërbimi i tij ushtarak, vdekja e tij ishte rezultat i kohës së tij në forcat e armatosura.

“Ndiheshim sikur jeta jonë sapo kishte filluar,” tha Anne Petitti. “Mezi prisnim të kalonim edhe më shumë kohë me njëri-tjetrin dhe fëmijët tanë.”

Petitti është një nga të paktën qindra veteranët e Luftës së Vietnamit që kanë vdekur ose po vdesin nga kanceri i kanalit biliar, i cili quhet edhe kolengiokarcinoma.

Kanceri, i cili është i rrallë në Shtetet e Bashkuara, mund të shkaktohet nga krimbat parazitarë, të quajtur fluks të mëlçisë, që gjenden te peshqit në ujërat e Vietnamit dhe vendeve të tjera të Azisë Juglindore.

Njerëzit që hanë peshk të papërpunuar ose të pazier mund të fitojnë larvat e parazitit, të cilat piqen në tubat e hollë (rrugët biliare) që mbajnë lëngun e tretjes biliare dhe mund të shkaktojnë acarim kancerogjen.

Mijëra amerikanë që shërbyen në Vietnam mund të rrezikohen nga ky kancer.

Por kjo sëmundje mund të marrë dekada për t’u manifestuar, sipas ekspertëve shkencorë të intervistuar nga Healthline.

Pasi kanceri zbulohet dhe diagnostikohet, kohëzgjatja e përgjithshme e mbijetesës është më pak se gjashtë muaj në pacientët me sëmundje metastatike.

Disa, por jo shumë, mund të mbijetojnë më gjatë nëse kanceri mund të hiqet me kirurgji.

Veteranët e Vietnamit dhe anëtarët e familjeve të tyre të intervistuar nga Healthline thanë se Departamenti i Çështjeve të Veteranëve (VA) po e bën të vështirë për veteranët e diagnostikuar me këtë sëmundje që të miratojnë kërkesat e tyre për përfitime.

Shumica e kërkesave janë mohuar nga agjencia, duke përfshirë pretendimet për përfitimin e të mbijetuarve për bashkëshortët.

Pretendimi i Mario Petitti, i cili u depozitua pasi ai vdiq, u mohua dy herë.

“U deshën tre vjet pasi Mario vdiq për t’u miratuar për pretendimin tonë,” tha Anne Petitti, “por shumica e njerëzve ende po përpiqen.”

Associated Press (AP) raportuar vitin e kaluar se rreth 700 veteranë me kancer të kanalit biliar janë parë nga VA në 15 vitet e fundit.

Por më pak se gjysma e këtyre veteranëve paraqitën një kërkesë për përfitime të lidhura me shërbimin, kryesisht sepse ata thjesht nuk ishin në dijeni të një lidhjeje të mundshme midis kancerit dhe shërbimit të tyre në Vietnam.

VA refuzoi 80 përqind të kërkesave, raportoi AP.

Veterani i Forcave Ajrore Garry Lobaugh, i cili do të jetë 76 vjeç në prag të Krishtlindjeve, i shërbeu vendit të tij për 22 vjet, duke përfshirë një total prej 12 muajsh në 1965 dhe 1966 në Tajlandë gjatë Luftës së Vietnamit.

Pesëmbëdhjetë muaj më parë, ai u diagnostikua me kancer në kanalin biliar.

Lobaugh i dha VA-së letra nga dy mjekë që deklaronin se ka të ngjarë që kanceri i tij të ishte shkaktuar nga goditjet e mëlçisë si rezultat i ngrënies së peshkut të papërpunuar ose të papjekur derisa ai ishte duke shërbyer në Tajlandë.

Por VA me sa duket ishte e palëkundur.

Agjencia kishte nevojë për më shumë prova nga Lobaugh, përkundër faktit se është e njohur, ekspertë të shumtë thonë për Healthline, se goditjet e mëlçisë ishin dhe janë në ujërat e Tajlandës.

Kërkesa e Lobaugh u refuzua dhe ai është duke apeluar.

Nëse kërkesa do të ishte miratuar, ajo thjesht do t’i kishte siguruar gruas së tij 52-vjeçare, Lutie Lobaugh, përfitime për të mbijetuar nëse ai do të vdiste nga ky kancer.

“Ne po humbasim veteranët e Vietnamit në baza ditore tani dhe atyre nuk po u thuhet asgjë nga VA për lidhjen midis këtij kanceri dhe shërbimit të tyre,” tha Lobaugh, i cili është në pension dhe jeton me gruan e tij në Kansas.

Lobaugh është një nga ata me fat.

Mjekët e tij ishin në gjendje të hiqnin tumorin, së bashku me një pjesë të mëlçisë dhe fshikëzën e tëmthit.

Ai merr skanime CT çdo katër muaj dhe aktualisht nuk ka asnjë provë të kancerit.

Por mund të shfaqet në çdo kohë.

“Fakti që kemi kaq shumë veteranë dhe të veja veterane që ikin nga VA thjesht nuk është i drejtë,” tha ai. “Gruaja ime meriton ndihmë pasi unë jam larguar. Kjo nuk ka të bëjë me paratë, ka të bëjë me marrjen e përfitimeve të të mbijetuarve që kemi fituar për familjet tona.”

Curt Cashour, një zëdhënës i VA, tha për Healthline se flukset e mëlçisë “kanë një jetëgjatësi maksimale prej 20 vjetësh në strehuesit njerëzorë. Duke pasur parasysh faktin se Lufta e Vietnamit përfundoi më shumë se 40 vjet më parë, infeksioni aktiv i sëmundjes së mëlçisë nuk parashikohet te veteranët e Vietnamit.

Por Dr. Paul Brindley, një profesor i mikrobiologjisë, imunologjisë dhe mjekësisë tropikale në Universitetin Xhorxh Uashington, tha se kjo është përtej çështjes.

“Shkenca sugjeron që ekspozimi edhe për disa prej atyre 20 viteve mund të ketë qenë i mjaftueshëm që kanceri të ketë origjinën dhe të jetë atje për disa dekada,” tha ai për Healthline.

Ndërsa në shumë raste krimbat janë zhdukur, Brindley shtoi, “Kjo nuk përjashton mundësinë e lidhjes me kancerin. Infeksioni mund të ketë ndodhur në të kaluarën, por kjo nuk do të thotë që ju nuk jeni në rrezik për kancer.”

Brindley tha se ndërsa beteja e veteranëve me VA për të vërtetuar shkakshmërinë “nuk është mbrojtja ime, shkenca tregon se krimbi është një faktor i njohur rreziku për këtë kancer. Dhe nëse krimbi vdes nga pleqëria, dëmi mund të ishte bërë tashmë. Modifikimi gjenetik ka ndodhur më herët.”

Ky, tha ai, “është rrjedha normale e këtij kanceri”.

Brindley shtoi se këta krimba parazitarë mund të eliminohen nga trupi nëse kapen herët me ilaçe të tilla me recetë si praziquantel.

Por është shumë vonë për dekada që të ndalojë kancerin për veteranët e Vietnamit që vuajnë.

Brindley shpjegoi se autoritetet shëndetësore në Tajlandë tani trajtojnë fëmijët në shkollë për këtë parazit.

Ai shtoi se është e imagjinueshme që një ditë mund të përdoret si një ilaç parandalues ​​në Shtetet e Bashkuara për trupat e shërbimit aktiv, veteranët ose të tjerët që janë në rrezik për ekspozim ndaj parazitit.

Parazitët infektojnë rreth 25 milionë njerëz në mbarë botën.

Është më e zakonshme në Azi, por është e pazakontë në Amerikën e Veriut.

Katrina Eagle është një avokate dhe avokate e veteranëve, e cila ka përfaqësuar shumë veteranë dhe bashkëshortë të mbijetuar në apelet e tyre për përfitime të lidhura me shërbimin në lidhje me kancerin e kanalit biliar.

Ajo i tha Healthline se mënyra se si VA i ka trajtuar këto raste është e pafalshme.

“Nga këndvështrimi i një avokati, është tepër frustruese që veteranët dhe anëtarët e familjes së tyre dhe bashkëshortët e mbijetuar po detyrohen të edukojnë VA për këtë kancer fatal,” tha Eagle.

“Duhet të jetë anasjelltas – veçanërisht kur Sekretari i VA [David Shulkin] është mjeke dhe ky kancer është dhe ka qenë endemik në Azinë Juglindore gjatë konfliktit të Vietnamit,” shtoi ajo.

Eagle e quajti mospërputhjen në të cilën ligjet, rregulloret dhe politikat e VA-së zbatohen në këto raste “të habitshme dhe të tmerrshme”.

“Nuk ka asnjë justifikim apo mbrojtje racionale për mungesën e trajnimit proaktiv të VA për ekzaminerët e saj të VA dhe gjyqtarët e zyrës rajonale të VA,” tha ajo.

Eagle tha në çdo rast të caktuar, një mjek i VA mund të deklaronte se nëse një veteran shërbente në Vietnam, kishte më shumë se gjasa që ai të ishte i ekspozuar ndaj parazitëve, ndërsa një ekzaminues tjetër i VA mund të gjente asnjë korrelacion.

“Pse kërkesat nuk miratohen në mënyrë uniforme? Gjithçka është bërë kuturu, gjë që nuk është e drejtë për veteranët tanë”, tha ajo.

Cashour tha se ekipi i sëmundjes infektive në Qendrën Mjekësore Northport VA në Nju Jork kreu një studim të vogël pilot këtë pranverë për të zbuluar prova të ekspozimit ndaj parazitit të mëlçisë tek veteranët e Vietnamit.

Studimi u përpoq të vlerësonte një lidhje të mundshme midis ngrënies së peshkut të papërpunuar/të papjekur nga lumenjtë e Vietnamit me një formë të rrallë kanceri.

Mostrat e gjakut të marra nga 50 veteranë, tha Cashour, u dërguan në një laborator në Korenë e Jugut.

Më shumë se 20 për qind e mostrave thuhet se u kthyen pozitive ose në kufi me antitrupat e mëlçisë.

Por numrat e saktë nuk do të zbulohen derisa studimi të rishikohet dhe të pranohet për botim në një revistë mjekësore, ndoshta diku në fillim të vitit të ardhshëm, sipas zyrtarëve të VA.

Anne Petitti beson se agjencia nuk është vërtet e interesuar të bëjë një studim mjaft të madh për të mësuar se sa veteranë në të vërtetë po e marrin këtë kancer.

“Nëse ata vërtet do të donin ta dinin, ata do t’i bënin të gjitha klinikat dhe spitalet të kuptonin se ky është një problem dhe të ruanin të dhënat në përputhje me rrethanat,” tha Petitti.

Faqja e saj në Facebook për veteranët dhe familjet e tyre, e cila filloi shtatë vjet më parë, tani ka gati 300 veteranë që marrin pjesë, të cilët janë diagnostikuar me këtë sëmundje.

Përveç studimit pilot, Petitti pyet veten se pse VA nuk ka iniciuar një program në të gjithë agjencinë që u mundëson veteranëve dhe familjeve të tyre të bashkohen me një bazë të dhënash, “më pas të krahasohen me popullatën e përgjithshme?”

Shumë veteranë të intervistuar nga Healthline për këtë histori thanë se kjo situatë është tmerrësisht e ngjashme me makthin e vazhdueshëm të veteranëve që kanë të bëjnë me Agjenti Portokalli, herbicidi toksik që dëmtoi kaq shumë veteranë në Vietnam.

Për breza, veteranët që kanë paraqitur pretendime në lidhje me ekspozimin ndaj defoliantit toksik janë mohuar.

U deshën më shumë se 40 vjet që VA të pranojë se kancere të shumta dhe sëmundje të tjera serioze janë të lidhura me ekspozimin ndaj Agent Orange.

Shumë prej këtyre sëmundjeve janë tani në listën e supozuar të VA.

Por edhe sot e kësaj dite, disa veteranëve u mohohen ende pretendimet e tyre për Agent Orange dhe duhet të kalojnë nëpër rrathë për ta bërë VA të pranojë se ata në fakt ishin të ekspozuar ndaj defoliantit vdekjeprurës dhe që sëmundja e tyre të konsiderohet “shërbim i lidhur”.

Senatori Chuck Schumer (D-New York) kohët e fundit i shkroi një letër Shulkin duke i kërkuar atij që të përshpejtonte rezultatet e studimit të vogël të goditjeve të mëlçisë VA.

Thuhet se Schumer se, për shkak se veteranët nuk i dinë rezultatet e studimit, ata “jetojnë me pasigurinë rreth rrezikut të tyre për zhvillimin e këtij kanceri terminal”.

Rep. Tom Suozzi (D-New York) javën e kaluar i kërkoi kryetarit të Komitetit të Dhomës për Çështjet e Veteranëve që të mbaj një seancë dëgjimore mbi lidhjet midis shërbimit ushtarak të veteranëve, infeksionit të mëlçisë dhe kancerit të kanalit biliar.

“Lidhjet midis shërbimit të një veterani dhe kontraktimit të sëmundjes duket të jenë më se të rastësishme,” shkroi Suozzi.

Ndërkohë, ndërsa Anne Petitti ndau një sasi të konsiderueshme informacioni biografik për bashkëshortin e saj të ndjerë me Healthline, ajo tha se kjo nuk kap thelbin e Mario Petitti.

“Nuk të tregon për vezullimin në sytë e tij të bukur blu-jeshile, siç bënte shaka me dikë. Nuk tregon për lëvizjet dhe gjestet e duarve të tij, teksa përpiqej të shpjegonte diçka ose të shprehte prerazi një emocion. Nuk tregon butësinë që tregoi teksa kujdesej për nënën e tij 95-vjeçare”, tha ajo.

Dhe, përfundoi ajo, “Nuk tregon se si ai e donte gruan e tij dhe i tha asaj se dukej bukur edhe pse ajo ishte në rrëmujë, ose tregon eksitimin e tij kur ai mori për të luajtur softball me fëmijët e tij. Ky është Mario që duhet njohur, sepse ky është shpirti i atij që ishte Mario.”