Studiuesit thonë se mund të duhet deri në një dekadë që simptomat e çrregullimit të hiperaktivitetit të mungesës së vëmendjes të shfaqen tek fëmijët pasi ata kanë një dëmtim serioz në kokë.

Fëmijët që kanë pasur një dëmtim serioz të kokës kanë më shumë gjasa të zhvillojnë çrregullim të hiperaktivitetit të deficitit të vëmendjes (ADHD) – por studimet e reja sugjerojnë se simptomat mund të mos zhvillohen deri në një dekadë më vonë.

Dëmtimi traumatik i trurit (TBI) është një shkak i shpeshtë për shtrimin në spital tek fëmijët e vegjël dhe adoleshentët. Është e lidhur me zhvillimin e kushteve mendore, duke përfshirë ADHD dytësore, një formë e ADHD që zhvillohet pas një dëmtimi.

Përafërsisht 1 në 5 fëmijë që kanë pasur TBI do të zhvillojnë gjithashtu ADHD, por zakonisht manifestohet brenda pak vitesh.

Megjithatë, a studim botuar sot në JAMA Pediatrics thotë se mund të zgjasë dukshëm më shumë në disa raste.

“Fëmijët me një histori të TBI, edhe ata me lëndime më pak të rënda, kanë një rrezik në rritje për zhvillimin e problemeve të vëmendjes me fillimin e ri, potencialisht shumë vite pas lëndimit,” Megan Narad, PhD, autore kryesore dhe bashkëpunëtore postdoktorale në Spitalin e Fëmijëve Cincinnati. Qendra Mjekësore, tha Healthline.

“Ndërsa studimet e mëparshme sugjerojnë se fëmijët me një histori të TBI janë në rrezik për zhvillimin e problemeve të vëmendjes, ata i ndoqën fëmijët vetëm dy deri në tre vjet pas lëndimit. Studimi ynë është unik në atë që kemi ndjekur fëmijët 7 deri në 10 vjet pas lëndimit të tyre,” tha ajo.

Hulumtimi i Narad shqyrtoi 187 fëmijë pa histori të mëparshme të ADHD, të cilët ishin shtruar në spital për shkak të TBI ose aksidenteve të tjera, duke përfshirë frakturat dhe kockat e thyera.

Pjesëmarrësit e studimit ishin midis moshës 3 dhe 7 vjeç në kohën e shtrimit në spital. Prindërit e tyre përfunduan vlerësimet e sjelljes në kohën e lëndimit dhe çdo gjashtë muaj për një periudhë më pas.

Nga 187 fëmijët, 48 përfundimisht plotësuan përkufizimin për ADHD dytësore, afërsisht 25 përqind e grupit. Rreziku për zhvillimin e çrregullimit ishte, në rastet e TBI të rëndë, katër herë më i lartë se pjesa tjetër e fëmijëve.

Por, thekson Narad, edhe fëmijët me lëndime më pak të rënda në kokë ishin gjithashtu në rrezik për të zhvilluar simptoma shumë vite më vonë.

“Unë mendoj se kjo është e rëndësishme të theksohet, pasi këta fëmijë shpesh perceptohen si të rikuperuar nga lëndimi i tyre, kur në fakt ata mund të jenë në rrezik më të madh për SADHD,” tha ajo.

Narad shpreson që hulumtimi i saj do të inkurajojë prindërit dhe praktikuesit e shëndetit që të jenë më vigjilentë në monitorimin e fëmijëve me probleme të sjelljes pas TBI.

Si ADHD ashtu edhe ADHD dytësore trajtohen në të njëjtën mënyrë, shpesh me një kombinim të terapisë së sjelljes dhe mjekimit.

Ajo që mund të jetë problematike është diagnostikimi i çrregullimit përpara se të bëhet problem, i cili mund të çojë në mosfunksionim akademik ose social.

Dr. Mark Wolraich, profesor i pediatrisë në Qendrën e Shkencave Shëndetësore të Universitetit të Oklahomas dhe drejtori i Qendrës së Studimit të Fëmijëve, duke folur në emër të Akademisë Amerikane të Pediatrisë, tha për Healthline se ky hulumtim do të ishte i dobishëm për këtë qëllim.

“Ndoshta gjëja kryesore është të arrish mirë [medical] histori, duke përcaktuar nëse ata kanë pasur ndonjë TBI. Një nga gjërat që duhet monitoruar është se sa mirë funksionojnë, si po shkojnë në shkollë apo po futen në telashe përsa i përket sjelljeve të tyre. ADHD duhet të konsiderohet si një nga shkaqet e mundshme të kësaj, “tha ai.

“Është më shumë monitorimi i tyre në mënyrë që ata të mos kenë një periudhë të konsiderueshme dështimi dhe telashe përpara se njerëzit të mendojnë se diçka po ndodh,” shtoi ai.