Hulumtimi i ri zbulon se prindërit që flasin shpesh me të vegjlit jo vetëm që ndihmojnë në përmirësimin e fjalorit të fëmijës së tyre, por gjithashtu u japin një shtysë aftësive joverbale si arsyetimi dhe të kuptuarit numerik.

Shpërndaje në Pinterest
Të folurit e shpeshtë me vogëlushin tuaj mund t’i japë një shtysë të madhe inteligjencës së tij në zhvillim. Getty Images

Është bërë shumë nga 30 milion fjalë boshllëk në gati 40 vjet që nga prezantimi i hulumtimit origjinal. Rezultatet vërtetuan se fëmijët e lindur në varfëri dëgjojnë mesatarisht 30 milionë fjalë më pak në ditëlindjen e tyre të tretë sesa bashkëmoshatarët e tyre më të pasur.

Gjetjet e studimit relativisht të vogël kanë rezultuar të diskutueshme gjatë viteve, me pretendimet për paragjykim racor dhe studimet e mëvonshme nuk arritën të përsërisin rezultatet.

Por një gjë për të cilën të gjithë të përfshirët duket se pajtohen është se numri i fjalëve që një fëmijë dëgjon në fëmijërinë e hershme ka rëndësi, me hulumtimet e reja që zbulojnë se ndryshimi i bërë mund të jetë edhe më domethënës sesa besohej më parë.

Studiuesit nga Universiteti i Jorkut kanë zbuluar se numri i fjalëve që dëgjon një fëmijë jo vetëm që përmirëson fjalorin dhe zhvillimin e tij gjuhësor, por gjithashtu mund të kontribuojë në zhvillimin e aftësive joverbale si arsyetimi, të kuptuarit numerik dhe ndërgjegjësimi i formës.

Studimi përfshiu 107 fëmijë, duke përdorur regjistrues audio për të dokumentuar jetën e tyre të përditshme gjatë tre ditëve.

Ajo që studiuesit gjetën ishte një lidhje pozitive midis aftësive njohëse dhe cilësisë së të folurit të të rriturve që dëgjonin fëmijët (bazuar si në numrin e fjalëve ashtu edhe në diversitetin leksikor).

Studiuesit pranuan nevojën për studime të mëtejshme mbi arsyet e kësaj lidhjeje, por kjo është një lidhje që ekspertët nuk janë të befasuar kur mësojnë.

Sara Piekarski, një patolog i të folurit në Tucson, Arizona, i tha së fundmi Healthline se lidhja është “absolutisht e saktë”.

Ajo tha: “Kur një fëmijë rritet në një mjedis të pasur me gjuhë, kjo i jep formë mënyrës se si ai e kupton, e shikon dhe e përdor gjuhën. Si prindër, ne udhëheqim me shembull dhe fëmijët tanë natyrshëm zhvillojnë të njëjtat metoda dhe përdorim të gjuhës, edhe në një moshë shumë të re.”

Zëdhënësi i Akademisë Amerikane të Pediatrisë (AAP) dhe anëtar i komitetit ekzekutiv të Këshillit për Fëmijërinë e Hershme Dr. Dipesh Navsaria, pajtohet. Por ai paralajmëron prindërit që të mendojnë se mund të jetë më shumë se numri i fjalëve të dëgjuara që bëjnë ndryshim.

“Unë mendoj se vëzhgimet e bëra nga studiuesit janë ndoshta të sakta në kuptimin që duket se ka një rritje të aftësive joverbale bazuar në numrin e fjalëve të dëgjuara të të rriturve,” tha ai për Healthline. “Por unë mendoj se ajo që është shumë e vështirë të kontrollohet në studime nuk është vetëm ndërveprimi verbal, por edhe ndërveprimet joverbale që ndodhin.”

Siç e shpjegon ai, numri i fjalëve të thëna mund të jetë vetëm një tregues për numrin e ndërveprimeve të përgjegjshme dhe edukative që ndodhin.

“Nuk ka të bëjë me fjalët, ka të bëjë me ndërveprimet,” shpjegoi ai. “Nëse keni një prind që është memec, ata ende mund të kenë ndërveprime pozitive zhvillimore me fëmijët e tyre. Ata nuk duhet të mendojnë se mungesa e fjalëve do t’i pengojë në asnjë mënyrë.”

Aty eshte nje pasuri kërkimore mbi rëndësinë e këtyre ndërveprimeve prind/fëmijë si në zhvillimin kognitiv ashtu edhe në rezultatet e sjelljes.

Të kesh një marrëdhënie të përgjegjshme dhe të kujdesshme me fëmijët mund të prodhojë ndikime të rëndësishme në zhvillimin e tyre të përgjithshëm.

Studiuesit e këtij studimi të fundit e pranojnë gjithashtu këtë, duke raportuar se prindërimi pozitiv (ku prindërit ishin të përgjegjshëm dhe inkurajues për eksplorimin dhe shprehjen) u shoqërua me më pak shenja shqetësimi, agresioni dhe mosbindjeje tek fëmijët e studiuar.

Pra, këtu mund të ketë më shumë në lojë sesa thjesht numri i fjalëve të folura. Mund të ndodhë që prindërit që flasin më shumë me fëmijët e tyre kanë gjithashtu më shumë gjasa t’u përgjigjen dhe të angazhohen me fëmijët e tyre në një mënyrë pozitive.

“Kur prindërit janë të përgjegjshëm dhe inkurajojnë fëmijët e tyre të eksplorojnë dhe shprehin veten,” vazhdoi Navsaria, “ata në thelb po krijojnë një mjedis ku fëmijët e dinë se po dëgjohen dhe kuptojnë se kanë një aftësi për të ndikuar në vëmendjen e të tjerëve në një mënyrë pozitive. ”

Pyetja tjetër që mund të kenë shumë prindër që lexojnë këtë hulumtim është rëndësia e saj si ata flasin me fëmijët e tyre.

Për shembull, ka pasur shumë polemika rreth bisedave të foshnjave gjatë viteve, me disa ekspertë që këshillojnë kundër tij dhe të tjerë që mbrojnë çdo ndërveprim që ndihet i natyrshëm për një prind.

Piekarski tha: “Unë kam folur gjithmonë me fëmijët e mi me një gjuhë që do ta përdorja me fëmijët shumë më të mëdhenj dhe bashkëmoshatarët e mi. Por, është vetëm një preferencë personale, dhe sinqerisht, si vjen natyrshëm.”

Ajo i sheh përfitimet pozitive të kësaj te fëmijët e saj, duke vënë në dukje fjalorin e tyre të nivelit më të lartë që në moshë të re. Por ajo gjithashtu deklaroi se mund të jetë thjesht pjesë e territorit kur bëhet fjalë për të pasur një patolog të gjuhës si nënë.

Ndërkohë, Navsaria bie fort në kampin “çfarëdo që ndihet e natyrshme”.

“Prindërit duhet të flasin me fëmijët e tyre në çdo mënyrë që ndihen rehat për ta,” tha ai. “Unë nuk mendoj se është një çështje e madhe që do të thoja që duhet të flisni në një mënyrë apo në një tjetër. Thjesht shkoni me atë që ju duket e natyrshme.”

Ai shqetësohet se në përpjekjen për të tejkaluar mënyrën se si prindërit u flasin fëmijëve të tyre, ne mund t’i bëjmë prindërit shumë nervozë për ta bërë atë “të drejtë”. Dhe ato ndërveprime më pas bëhen të ngulitura dhe më pak të dobishme në përgjithësi.

Megjithatë, biseda me të vegjlit që nuk përgjigjen mund të jetë e pakëndshme për disa prindër.

Atyre prindërve, Piekarski u sugjeroi: “Tregoni jetën tuaj. Mund të jetë rraskapitëse dhe tepër stimuluese, por gjithmonë kam gjetur se përshkrimi i botës përreth nesh, bërja e pyetjeve të hapura dhe leximi i librave dhe bërja e pyetjeve rreth asaj që shihni dhe dëgjoni, rrit në mënyrë eksponenciale cilësinë e zhvillimit gjuhësor të një fëmije.”

Nëse kjo ju duket e pakëndshme, Piekarski thotë se është në rregull. Me kalimin e kohës dhe praktikës, biseda me fëmijën tuaj pa pritur një përgjigje mund të bëhet më e natyrshme. Ju gjithashtu do të filloni të dalloni shenjat e fejesës nga i vogli juaj, edhe nëse ai nuk po komunikon ende verbalisht.

Por ato ndërveprime personale janë me të vërtetë ato që kanë më shumë rëndësi.

Navsaria vëren se fjalët që një fëmijë dëgjon nga televizioni ose radio nuk llogariten.

“Ne kemi studime të tjera që tregojnë se këto fjalë nuk bëjnë dallim. Fjalët duhet të vijnë nga njerëz të gjallë në mjedis që po ndërveprojnë me fëmijën në mënyrë që të kenë ndikim në zhvillim,” shpjegoi ai.

Ai shtoi, “Ka një thënie, ‘koha e ekranit vjedh kohën reale’. Asgjë që fëmija juaj i vogël mund të shikojë në një aplikacion nuk është vërtet edukative ose aq e dobishme sa ndërveprimet e drejtpërdrejta që mund të marrin nga ju. Edhe nëse nuk është e dëmshme, ajo që po bën është duke vjedhur kohën e ndërveprimit. Dhe janë ato ndërveprime që nxisin zhvillimin.”

Ai e përmblodhi atë duke thënë se prindërit duhet të mbajnë mend: “Nuk ka asnjë aplikacion që të zëvendësojë prehrin tuaj.”

Ai inkurajon prindërit që të theksojnë ndryshimin kur fëmijët rriten, duke bërë pyetje dhe duke u dhënë atyre mundësinë për t’u përgjigjur.

Navsaria dëshiron që prindërit të dinë se nuk ka të bëjë vetëm me lehjen e fjalëve ndaj fëmijës tuaj, por edhe me atë marrëdhënie reciproke që po ndodh.

Piekarski pajtohet, duke vënë në dukje se, “Të bësh fëmijët të vërejnë mjedisin e tyre dhe të shprehin atë që po shohin është një dhuratë e madhe që një prind mund të japë.”