A do të jenë ndonjëherë në gjendje atletet femra të konkurrojnë me meshkujt?
Gratë janë më të mira, por jo më afër
Lajme shëndetësore
A do të jenë ndonjëherë në gjendje atletet femra të konkurrojnë me meshkujt?
John McEnroe thotë se Serena Williams nuk mund të konkurrojë me burrat më të mirë në tenis. Ekspertët thonë se ka arsye që hendeku midis atletëve femra dhe meshkuj mbetet.
Si do të renditej Serena Williams nëse do të luante në garën e tenisit për meshkuj?
Disa pyesin pse ka rëndësi fare.
Ish-ylli i tenisit John McEnroe shkaktoi polemika muajin e kaluar kur ai deklaroi në një intervistë me NPR se Williams do të ishte “si 700 në botë” nëse do të konkurronte kundër burrave.
Ai e bëri këtë pretendim në përgjigje të një pyetjeje nga intervistuesi, i cili pyeti se pse McEnroe e përshkroi Williams si “lojtarja më e mirë femër” dhe jo “lojtarja më e mirë në botë”.
McEnroe vazhdoi të krahasonte nivelin e lojës midis burrave dhe grave në tenis dhe sporte të tjera.
“Ndoshta në një moment një tenisiste femra mund të jetë më e mirë se kushdo. Thjesht nuk e kam parë në asnjë sport tjetër dhe nuk e kam parë në tenis. Unë supozoj se çdo gjë është e mundur në një fazë, “tha ai.
Lexo më shumë: Qëllimi i radhës i yllit të futbollit të Kupës së Botës është të pushtojë lupusin »
Disa studiues që shkruan në vitet 1990 spekuluan se gratë mund të mbyllin përfundimisht hendekun në disa gara atletike, si p.sh.
Gratë që atëherë kanë vazhduar të thyejnë rekorde dhe të shtyjnë standardet e performancës.
Por edhe meshkujt.
Si rezultat, mbeten shumë boshllëqe në performancë.
“Dallimet seksuale midis atletëve më të mirë në botë në shumicën e ngjarjeve kanë mbetur relativisht të qëndrueshme në rreth 8 deri në 12 për qind.” Øyvind Sandbakk, PhD, drejtor menaxhues i Qendrës për Kërkime Sportive Elite në Universitetin Norvegjez të Shkencës dhe Teknologjisë, i tha Healthline me email.
“Përjashtim bëjnë ngjarjet në të cilat fuqia e trupit të sipërm është një kontribuues i madh, ku kjo diferencë është më shumë se 12 për qind, dhe noti ultra-qëndrueshmëri, ku hendeku tani është më pak se 5 për qind,” shtoi ai.
Në shumicën e rasteve, hendeku favorizon burrat. Por në disa ngjarje, gratë kanë pasur avantazh.
“Megjithëse femrat në përgjithësi nuk i kalojnë meshkujt në garat e qëndrueshmërisë, noti ultra-qëndrues në ujëra të hapur ofron një përjashtim”, tha Sandbakk.
“Në notin 32 kilometra në Catalina Channel dhe 46 kilometra në Maratonën e Manhattan Island, gratë më të shpejta ndonjëherë ishin më të shpejta se burrat me performancën më të mirë. Edhe pse këto dy gara janë aktualisht përjashtimet ku femrat tejkalojnë meshkujt, dallimet seksuale në notin në ujëra të hapura janë me të vërtetë më të vogla se në sportet e tjera.
Lexo më shumë: Çfarë e bën një atlet pa moshë? »
Për të llogaritur dallimet në performancën atletike midis burrave dhe grave, ekspertët tregojnë faktorët biologjikë dhe socialë.
“Përparësitë fiziologjike te meshkujt përfshijnë një madhësi më të madhe trupore me më shumë masë muskulore skeletore, një përqindje më të ulët të yndyrës trupore, si dhe shpërndarje maksimale më të madhe të energjisë anaerobe dhe aerobike”, shpjegoi Sandbakk.
“Ndërsa efikasiteti i ushtrimeve të meshkujve dhe femrave është zakonisht i ngjashëm, femrat kanë një kapacitet më të mirë për të metabolizuar yndyrën dhe për të demonstruar hidrodinamikë më të mirë dhe ritëm më të barabartë, gjë që mund të jetë e dobishme, veçanërisht gjatë garave të gjata të notit”, shtoi ai.
Hormonet e lidhura me seksin duket se ndikojnë në këto tendenca.
Disa gra me kushte interseksuale dhe ndryshime të tjera në zhvillimin e seksit kanë nivele jashtëzakonisht të larta të testosteronit.
Por mesatarisht, gratë priren të kenë nivele më të ulëta të testosteronit qarkullues sesa burrat.
Kjo ka të ngjarë të kontribuojë në uljen e masës mesatare të muskujve dhe kapacitetit kardiovaskular tek gratë, gjë që nga ana tjetër ndikon në performancën e tyre atletike.
Shumë gra gjithashtu përballen me barriera sociopolitike që ndikojnë në mundësitë e tyre për t’u stërvitur dhe për të marrë pjesë në sporte të nivelit elitar.
“Në shumë vende, ka kufizime kulturore, kufizime fetare dhe kufizime organizative.” Laura Capranica, MSc, një profesor i shkencave sportive në Universitetin Foro Italico të Romës, tha për Healthline.
“Kështu që ju nuk do të keni të njëjtën bazë atletike nga e cila mund të keni gratë më të mira, më të talentuara që vazhdojnë në karrierën sportive,” tha ajo.
Ndërsa situata ka filluar të përmirësohet në shumë vende, vajzat dhe gratë vazhdojnë të kenë më pak mundësi dhe më pak mbështetje ekonomike dhe sociale në botën e sportit.
Dallimet në mundësi dhe pjesëmarrje mund të shihen në të gjitha nivelet, deri në nënpërfaqësimin e gra udhëheqëse në organizatat kombëtare sportive.
Lexo më shumë: Futbolli shkakton tronditje, sidomos te vajzat »
Duke pasur parasysh dallimet mesatare në fiziologji dhe mundësi, disa ekspertë vënë në dyshim dobinë e krahasimit të performancës sportive të burrave dhe grave.
Nga njëra anë, është e mundur të pranohen dallimet në biologji pa zhvlerësuar përpjekjet dhe arritjet e grave atlete.
“Një pjesë e arsyes që ne ndajmë shumë sporte sipas gjinisë është sepse niveli i aftësisë është, mesatarisht, thelbësisht i ndryshëm midis burrave dhe grave. Nuk është aq e ndryshme në disa mënyra sesa kur e ndajmë mundjen sipas kategorive të peshës. Alice Dreger, një studiuese seksi dhe historian i mjekësisë dhe shkencës, tha për Healthline.
“Nuk e di pse kjo duhet parë si një pretendim antifeminist,” tha ajo. “Ka shumë mënyra për të mbështetur gratë në sport, duke mos mohuar realitetin e rëndësisë së hormoneve, rëndësisë së gjatësisë dhe rëndësisë së përpunimit të oksigjenit dhe të gjitha ato gjëra.”
Nga ana tjetër, krahasimet tepër të thjeshtuara mund të kontribuojnë në qëndrime të pabarabarta për gratë dhe të largojnë vëmendjen nga bisedat më të dobishme.
“Pse njerëzit janë të interesuar të krahasojnë femrat dhe meshkujt? Shpesh ka një lloj filozofie diskriminuese nën të,” argumentoi Capranica.
“Unë do të ndaloja së bëri atë lloj krahasimi, i cili është krejt i padobishëm. Në vend të kësaj, unë do të fokusohesha në mundësitë sociale për sport,” vazhdoi ajo. “Dua që gratë të kenë mundësitë tona për të luajtur, për të konkurruar dhe për ta përdorur sportin si një trampolinë, si një mjet social dhe personal për fuqizim. Si mund t’i kapërcejmë boshllëqet në mundësi? Sipas mendimit tim, kjo duhet të jetë pyetja ku ne fokusohemi.”