Të Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave (FDA) ka miratuar Sunlenca (lenacapavir), një lloj i ri medikamenti për variantin më të zakonshëm të HIV-it, HIV-1 (virusi i mungesës së imunitetit të njeriut tip 1).
Lenacapavir është projektuar për të rriturit me përvojë të madhe në trajtim me HIV rezistent ndaj shumë barnave, të cilët nuk janë në gjendje të menaxhojnë siç duhet virusin me regjimin e tyre aktual të trajtimit. Është një medikament injektues që administrohet nën lëkurë (nënlëkurës) një herë në gjashtë muaj.
Zhvilluar nga Gilead Sciences, lenacapavir është i pari i një klase të re Ilaçet për HIV të quajtur frenues kapsidësh, të cilët funksionojnë duke bllokuar shtresën e proteinave të virusit (kapsidën), duke ndërhyrë kështu në hapat thelbësorë të ciklit jetësor të virusit.
Në një provë klinike, lenacapavir ishte në gjendje të ulte ngarkesën virale te pacientët që nuk po reagonin në mënyrë adekuate ndaj terapive të tjera.
“Aprovimi i sotëm sjell një klasë të re të barnave antiretrovirale që mund të ndihmojnë pacientët me HIV të cilëve u kanë mbaruar opsionet e trajtimit,” tha Debra Birnkrant, MD, drejtoreshë e divizionit të antiviralëve me Qendrën për Vlerësimin dhe Kërkimin e Barnave të FDA-së, në a deklaratë. “Disponueshmëria e klasave të reja të medikamenteve antiretrovirale mund t’i ndihmojë këta pacientë të jetojnë jetë më të gjatë dhe më të shëndetshme.”
Rezistenca ndaj ilaçeve mund të jetë problem me ilaçet për HIV
Në fund të vitit 2021, 28.7 milionë njerëz po merrnin terapi antiretrovirale (ART) në mbarë botën, nga rreth 38.4 milionë njerëz që jetojnë me HIV, sipas Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH). OBSH vlerëson se deri në 10 përqind e të rriturve që fillojnë trajtimin e HIV-it përjetojnë rezistencë ndaj ilaçeve.
Sipas Galaadrreth 2 përqind e njerëzve që marrin ART konsiderohen me përvojë të madhe në trajtim dhe nuk janë në gjendje të mbajnë ngarkesën e tyre virale të ulët për shkak të rezistencës ndaj drogës, intolerancës ose konsideratave të sigurisë.
Pasi një person infektohet me HIV, virusi fillon të shumohet në trup, ndonjëherë duke ndryshuar formën (mutacion). Disa mutacione që zhvillohen ndërsa një person po merr ilaçe për HIV mund të çojnë në HIV rezistent ndaj ilaçeve.
Të Instituti Kombëtar i Shëndetit (NIH) shpjegon se kur ndodh kjo, ilaçet e HIV-it që dikur funksiononin mirë humbasin efektivitetin e tyre. Me fjalë të tjera, ilaçet e HIV-it nuk mund të parandalojnë shtimin e HIV-it rezistent ndaj ilaçeve.
Rreth 8 në 10 njerëz në Lenacapavir ulën nivelet e tyre të virusit në të padetektueshëm
FDA e bazoi miratimin e saj për lenacapavir në hulumtimin që përfshin 72 personat me HIV të cilët kishin nivele të larta të virusit në gjak, pavarësisht se merrnin barna antiretrovirale. Këta individë u ndanë në dy grupe dhe morën ose mjekimin ose një placebo.
Grupi që mori lenacapavir mori një dozë fillestare të ashtuquajtur ngarkuese – e dhënë si tableta orale dhe injeksione nënlëkurore – e ndjekur nga injeksione mirëmbajtjeje çdo gjashtë muaj.
Pas 26 javësh me lenacapavir, plus medikamente të tjera antiretrovirale, rreth 8 nga 10 persona kishin nivele të HIV-it që ishin mjaft të ulëta për t’u konsideruar të pazbuluar. Pas 52 javësh, 83 përqind e pjesëmarrësve vazhduan të kishin shtypjen e HIV-it.
Shkencëtarët vunë re disa efekte anësore përveç reaksioneve në vendin e injektimit (të tilla si skuqje dhe ënjtje) dhe vjellje.
Lenacapavir mund të ndihmojë HIV ‘të hyjë në letargji’
William Schaffner, MDnjë specialist i sëmundjeve infektive dhe një profesor i mjekësisë parandaluese dhe politikave shëndetësore në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit Vanderbilt në Nashville, Tennessee, e quan lenacapavir “një opsion tërheqës” për individët me HIV rezistent ndaj shumë ilaçeve.
“Nëse ne mund të shtypim virusin në trup, ai në fakt shkon në letargji,” thotë Dr. Schaffner. “Kur e bëni këtë, ju mund të parandaloni zhvillimin e një sëmundjeje më serioze – domethënë, ju mund t’i ndaloni njerëzit të kalojnë nga HIV në AIDS.”
Ndërsa ende nuk ka kurë për HIV-in, trajtimet kanë avancuar në një pikë ku jetëgjatësia për dikë me HIV që merr mjekim është e njëjtë me atë të një personi pa virus, sipas Schaffner.
“Ne jemi ende duke luftuar për të zhvilluar një vaksinë për të parandalojnë HIV-in në radhë të parë, por ne kemi bërë përparime të mëdha”, thotë Schaffner.
