Një studim afatgjatë që mat suksesin e strategjive për të ruajtur fertiliteti te femrat e diagnostikuara me kancer ka gjetur një përqindje të lindjeve të gjalla prej 71 për qind. Studimi u prezantua më 6 korrik në takimin vjetor virtual të Shoqata Evropiane e Riprodhimit Njerëzor dhe Embriologjisë (ESHRE). Ai i shtohet një numri në rritje të literaturës që sugjeron që grave në moshë riprodhuese të sapo diagnostikuara me kancer duhet t’u ofrohen masa për ruajtjen e fertilitetit.
Disa trajtimet e kancerit, të tilla si kimioterapia dhe rrezatimi, dihet se dëmtojnë vezët dhe pakësojnë funksionin e vezoreve. Ngrirja e vezëve dhe embrioneve para fillimit të terapisë ruan vezët e shëndetshme përpara fillimit të trajtimit.
Gjithnjë e më shumë, shumë gra të reja të diagnostikuara i kanë ndjekur këto opsione, por ato nuk ofrohen domosdoshmërisht në mënyrë rutinore dhe as ekspertët nuk ishin të sigurt se nivelet e suksesit do të ishin të njëjta si te gratë e shëndetshme.
“Ishte një kohë kur ideja ishte që këto [cancer] pacientët do të kishin rezultate më të këqija për shkak të sëmundjes themelore në kohën kur ne mblodhëm vezët, “tha Mitchell Rosen, MDdrejtor i programit të ruajtjes së fertilitetit dhe laboratorëve riprodhues në Universitetin e Kalifornisë në San Francisko, i cili nuk ishte i përfshirë në studim.
Rezultatet aktuale, thotë ai, sugjerojnë se pacientët që i nënshtrohen ruajtjes së fertilitetit kanë afërsisht të njëjtat shanse për një lindje të gjallë të mëvonshme si gratë e shëndetshme që ngrijnë vezë ose embrion.
LIDHUR: Çfarë t’i thuash (dhe jo t’i thuash) dikujt që jeton me infertilitet
Mëmësia pas kancerit – Sa e duan opsionin?
Studimi paraqiti 879 gra të moshës riprodhuese me kancer, të cilat u trajtuan midis viteve 2000 dhe 2019. Pacientët përfaqësonin një sërë llojet e kanceritduke përfshirë kancerin e gjirit dhe limfoma. Rreth dy të tretat e pacientëve kishin kancer të gjirit. Mosha mesatare e pacientëve ishte rreth 33 vjeç.
Të gjitha gratë e regjistruara në studim kishin kërkuar këshillim për ruajtjen e fertilitetit përpara se të fillonin trajtimin e kancerit. Autorët e studimit zbuluan se, pas këshillimit, 42 për qind e pacientëve zgjodhën t’i nënshtroheshin ruajtjes së fertilitetit. Rreth gjysma zgjodhën ngrirjen e vezëve, 41 përqind zgjodhën ngrirjen e embrionit dhe 5 përqind i bënë të dyja.
Një për qind e grave zgjodhën një teknikë më të re në të cilën një pjesë e vezores hiqet dhe ngrihet, e quajtur krioprezervimi i indit ovarian. Në këtë procedurë, vezorja ose një pjesë e saj riimplantohet më vonë për të prodhuar vezë. Ndonjëherë përdoret për pacientët me kancer para pubertetit ose kur trajtimi i kancerit duhet të fillojë menjëherë dhe nuk ka kohë të mjaftueshme për të kaluar nëpër procesin e stimulimit dhe marrjes së vezëve.
Studimi është në vazhdim, por deri më tani, 16 për qind e pacientëve janë kthyer për të përdorur vezët e tyre të ngrira ose embrionet përmes fertilizimi in vitro (IVF). Në mesin e atyre 61 grave, 41 (71 përqind) kanë arritur një lindje të gjallë. Nëntë për qind e grave që lindën kishin binjakë.
“Nuk është aq shumë 71 për qind që është e rëndësishme,” tha Dr. Rosen. “Ajo që është kritike është se funksionon. Ia vlen të ofrohet ruajtja e fertilitetit sepse gjysma e këtyre çifteve ndoshta do të kenë probleme të mbeten shtatzënë nëse nuk kanë ruajtjen e fertilitetit.”
Pak gra me kancer u ofruan ruajtjen e fertilitetit
Pacientëve me kancer të moshës riprodhuese duhet t’u paraqiten të gjitha opsionet e tyre të ruajtjes së fertilitetit, tha Rosen. Por shumë thjesht nuk janë. “Unë do të thoja se 10 deri në 20 për qind e grave amerikane të diagnostikuara me kancer kanë mundësinë të ruajnë fertilitetin. Ky është maksimumi,” tha ai.
Onkologët ndonjëherë dështojnë t’ua paraqesin opsionin pacientëve të tyre, tha ai, sepse ata supozojnë se pacienti nuk mund të përballojë ruajtjen e fertilitetit ose tashmë ka një fëmijë. Në raste të tjera, onkologu mund të dëshirojë të fillojë menjëherë trajtimin e kancerit.
Ruajtja e fertilitetit mund të vonojë trajtimin e kancerit me disa javë për të stimuluar vezoret dhe për të tërhequr vezët për ngrirje. Por studime të tjera tregojnë se vonesa e shkurtër nuk i përkeqëson rezultatet e kancerit.
“Realiteti është se nuk ka asnjë ndryshim në mbijetesën pa sëmundje nëse ata bëjnë ruajtjen e fertilitetit,” tha Rosen. “Ekziston kjo ndjenjë e perceptuar e urgjencës. Por dy javët që duhen nuk janë shumë të gjata.”
LIDHUR: Çfarë duhet të dinë burrat dhe gratë 35 vjeç e lart për të mbetur shtatzënë
Rimbursimi i sigurimeve për ruajtjen e fertilitetit, madje edhe për pacientët me kancer, mungon gjithashtu në shumë shtete, tha Rosen. Nëntë shtete kanë statute të ruajtjes së fertilitetit që rregullojnë rimbursimin e sigurimit, sipas sipas Shoqatës Amerikane ose Mjekësisë Riprodhuese (ASRM). Dhe gratë në zonat e nënshtruara ose të largëta thjesht mund të mos kenë akses në qendrat e fertilitetit që mund të ofrojnë kujdesin.
“Unë mendoj se ndërgjegjësimi është rritur,” tha Rosen. “Gjithnjë e më shumë njerëz po kuptojnë se këto trajtime të kancerit janë të dëmshme për riprodhimin. Mendoj se po përmirësohemi me koston sepse më shumë shtete po gjejnë mënyra për të mandatuar mbulimin e ruajtjes. Mendoj se klima po ndryshon”, thotë Rosen. “Por klima është sfiduese.”
