Filmi “Split” përshkruan një rrëmbyes të dhunshëm me çrregullim të identitetit disociativ. Ekspertët thonë se nuk është një portret i saktë i njerëzve që jetojnë me këtë sëmundje.

M. Night Shyamalan zakonisht vlerësohet si një regjisor që krijon histori të pazakonta, por filmi i tij i ri “Split” është kritikuar.

Në film, një burrë me çrregullim të identitetit disociativ (DID) rrëmben tre vajza, duke i frikësuar dhe dëmtuar ato.

Ndërsa ylli, James McAvoy, jep një performancë dramatike si zuzar, filmi ka acaruar disa profesionistë mjekësorë.

Ata thonë se filmi stigmatizon çrregullimin dhe mund të ketë një ndikim negativ te njerëzit që e kanë këtë gjendje.

Elizabeth Howell, një psikoterapiste nga Nju Jorku, tha se filmi ngre potencialin për shfaqjen e qëndrimeve të rrezikshme dhe që njerëzit me sëmundje të dëmtohen.

Kolegët që e kanë parë filmin thanë se nuk është një portret i saktë i dikujt me DID, tha ajo për Healthline.

“Është një dëmtim,” tha Howell. “Kjo është një pajisje e zakonshme e komplotit. Vrasësi serial rezulton të ketë DID. Pse të mos ketë komploti për një sociopat si Ted Bundy? Shumë më e besueshme.”

Midis 1 dhe 3 për qind e njerëzve në botë kanë DID.

Filmi mund të nënkuptojë se dikush me DID mund të jetë i dhunshëm, por ekspertët thonë se ata njerëz kanë më shumë gjasa të lëndojnë veten sesa të tjerët.

Ne nje deklaratë rreth filmit, Shoqata Ndërkombëtare për Studimin e Traumës dhe Shkëputjes (ISSTD) citoi një studim që do të publikohet së shpejti me 173 persona me DID.

Studiuesit zbuluan se vetëm 3 përqind u akuzuan për një shkelje, 1.8 përqind u gjobitën dhe më pak se 1 përqind ishin në burg gjatë një periudhe gjashtëmujore. Në atë periudhë kohore nuk u raportuan dënime apo dënime me kusht.

Lexo më shumë: Merrni faktet mbi çrregullimet e personalitetit »

DID dikur quhej si çrregullim i personalitetit të shumëfishtë.

Ai përshkruhet nga Aleanca Kombëtare për Sëmundjet Mendore (NAMI) si a çrregullim që formohet kur dikush përpiqet t’i shpëtojë realitetit – shpesh për shkak se ata përjetojnë një situatë traumatike siç është abuzimi.

Si rezultat, njerëzit me DID zhvendosen midis identiteteve të veçanta që formojnë brenda vetes për t’i shpëtuar traumës.

Këta personalitete mund të kenë emra, tipare, sjellje dhe zëra të veçantë. Kur personi kalon mes personave, ai përjeton boshllëqe në kujtesë.

Njerëzit me DID kanë përvoja jashtë trupit. Ata mund të ndihen sikur zërat po përpiqen t’i kontrollojnë ose t’i zotërojnë.

Dhe ata gjithashtu mund të përjetojnë ankth dhe depresion.

Dr. Peter Barach, një psikolog klinik në Cleveland, tha për Healthline se shumica e njerëzve nuk diagnostikohen me DID menjëherë, sepse shumica e profesionistëve të shëndetit mendor nuk janë të trajnuar për të njohur çrregullimin.

Shumica e të rriturve me DID kanë qenë në sistemin e shëndetit mendor për disa vite. Ata mund të kenë marrë gjashtë ose shtatë diagnoza të tjera përpara se DID të identifikohet me saktësi.

Për trajtimin e çrregullimit përdoren terapi afatgjatë dhe medikamente. Ndonjëherë shtrimi në spital nevojitet për të stabilizuar një person me DID dhe për të siguruar sigurinë e tij.

“Psikoterapia e ndihmon personin të stabilizojë simptomat e tij dhe të përmirësojë aftësinë e tij për të funksionuar në jetën e përditshme,” tha Barach. “Pasi personi stabilizohet, trajtimi punon në përpunimin e kujtimeve traumatike që ndërhyjnë në funksionimin e përditshëm, vetëvlerësimin, marrëdhëniet dhe sigurinë personale.”

“Një përqindje e madhe e njerëzve me DID kanë bërë përpjekje potencialisht vdekjeprurëse për të vrarë veten,” shtoi ai. “Pjesa e fundit e trajtimit përfshin ndihmën ndaj ‘ndryshimeve’ [parts of the self that experience themselves as separate people] për të funksionuar në një mënyrë më të integruar dhe konsistente.”

Lexo më shumë: Problemet e shëndetit mendor për studentët e kolegjit po rriten »

McAvoy i tha “Show Sotse ai shikonte video ditarë të bërë nga njerëz me DID dhe u interesua për këtë me profesionistë mjekësorë.

Megjithatë, ai nuk u ul me një pacient DID ndërsa përgatitej për rolin.

Deklarata e ISSTD-së kritikoi ata të përfshirë në film, në veçanti regjisorin.

“Në lidhje me aftësinë e zotit Shyamalan për të shkruar dhe drejtuar filma vërtet të frikshëm, duke përshkruar individë me këtë ose ndonjë çrregullim tjetër mendor, i bën dëm aftësisë së tij artistike dhe mbi 20 për qind të popullsisë që, në një kohë apo në një tjetër , luftojnë me një formë të sëmundjes mendore”, thuhet në deklaratën e ISSTD. “Ai vepron për të margjinalizuar më tej ata që tashmë luftojnë në baza ditore me peshën e stigmës.”

Lexo më shumë: ‘Mashkulloriteti toksik’ çon në probleme të shëndetit mendor për burrat »

Dr. Sheldon Itzkowitz, një psikolog dhe psikoanalist me bazë në Nju Jork, tha se ai nuk e kishte parë filmin – dhe nuk ka në plan ta shohë.

“Ajo që më shqetëson mua është se si filmi mund të demonizojë pa dashje njerëzit që vuajnë vërtet. DID është një çrregullim që ka etiologjinë e tij në formën më të keqe të vuajtjes njerëzore – abuzimin me fëmijët e pafajshëm”, tha Itzkowitz për Healthline.

Ai tha se shumë nga pacientët e tij me DID janë njerëz shumë funksionalë, miqtë dhe bashkëpunëtorët e të cilëve nuk e dinë se sa mund të ndikohet personi nga gjendja e tyre.

Kur filmat dhe tregimet “dënojnë dhe demonizojnë sëmundjet mendore në përgjithësi, dhe DID në veçanti”, shikuesi nuk e kupton se sa e vështirë mund të jetë për atë person të mbijetojë, shtoi ai.

Si i tillë, një nga kolegët e tij e sheh DID-in si një formë elasticiteti. Është “përpjekja e mendjes në përpjekjen për të përballuar traumat dërrmuese dhe të tmerrshme, shpesh në duart e njerëzve që supozohej të kujdeseshin dhe të mbronin fëmijën”, tha Itzkowitz.

Barach, i cili gjithashtu nuk e kishte parë filmin kur u intervistua nga Healthline, tha se mediat janë të magjepsura nga sëmundjet mendore si shkaktar i dhunës.

“Fatkeqësisht, pothuajse të gjitha përshkrimet mediatike të DID janë të bujshme. Ato ndonjëherë përshkruajnë trajtim që do të konsiderohej joetik,” shtoi ai.

Barach tha se kritikat e filmit e kanë bërë atë të besojë se filmi nuk do ta ndihmojë shoqërinë të kuptojë më mirë DID. Kjo vetëm do të shtojë stigmën e sëmundjeve mendore në shoqërinë tonë.

“Uroj që media të kuptojë se njerëzit me DID vuajnë shumë dhe të bëjnë gjithçka që munden për të fshehur ose ‘mbuluar’ simptomat e tyre, të cilat ata i shohin të sikletshme dhe shpesh paaftësuese,” tha ai.