Plastika degraduese kthehet në “mikroplastikë”.

Shpërndaje në Pinterest
Studiuesit po përpiqen të kuptojnë se si plastika degraduese mund të ndikojë në shëndetin tonë. Getty Images

Plastika është gjithandej rreth nesh, që nga rrobat prej poliesteri që veshim dhe paketimi që përmban ushqimin tonë deri te materialet e ndërtimit në shtëpitë tona e të tjera.

Pjesë të vogla të këtyre plastikës madje kanë hyrë në zinxhirin tonë ushqimor.

Tani dy raporte kanë vënë në qendër të vëmendjes se sa plastikë po marrim përmes ushqimeve dhe pijeve.

A raporti i publikuar këtë javë nga World Wildlife Fund nga hulumtimi i bërë nga Universiteti i Newcastle, Australi, shikoi të dhënat nga 52 studime mbi gëlltitjen e mikroplastikës.

Studiuesit zbuluan se njerëzit janë në rrezik për të gëlltitur rreth 5 gramë plastikë në javë. Kjo është e barabartë me një kartë krediti.

Dhe në fillim të këtij muaji, në numrin më të ri të revistës Environmental Science and Technology, studiuesit raportuar se amerikanët konsumojnë rreth 39,000 deri në 52,000 grimca mikroplastike në vit vetëm nga ushqimet e detit, uji, sheqernat, kripërat dhe alkooli.

Njerëzit që mbështeten te uji i ambalazhuar mund të kenë gëlltitur mesatarisht 90,000 grimca mikroplastike në vit sesa ata që pinë vetëm ujë rubineti, paralajmërojnë autorët.

“Nëse jeni të shqetësuar për konsumimin e plastikës në pije, atëherë do të ishte e mençur të shmangni ujin në shishe.” Mary Kosuth, MS, një profesor asistent në Kolegjin e Teknologjisë Dunwoody në Minneapolis, i cili ka studiuar ndotjen mikroplastike, tha për Healthline.

Por vetëm kjo strategji nuk ka gjasa të ndalojë grimcat mikroplastike që të hyjnë në trupin tonë për shkak të përhapjes së plastikës në shtëpitë tona dhe mjedise më të gjera.

“Edhe nëse keni pasur një sistem me osmozë të kundërt në shtëpinë tuaj dhe jeni duke pirë ujë super të pastër, lënia e filxhanit në tavolinë e bën atë të pambrojtur ndaj plastikës që del nga rrobat tuaja,” tha Kosuth.

“Dëshirojmë të mendojmë se ne si individë thjesht mund të bëjmë zgjedhje në jetën tonë për të na ndihmuar të na mbrojmë nga këto ekspozime, por ndonjëherë duhet të punojmë së bashku për të inkurajuar industrinë që të na japë alternativa [to plastic products]”, shtoi ajo.

Për të vlerësuar konsumin e mikroplastikës, autorët e raportit të Shkencës dhe Teknologjisë së Mjedisit kryen një përmbledhje të hulumtimit të rishikuar nga kolegët mbi përqendrimin e mikroplastikës në artikujt ushqimorë.

Ata gjetën 26 studime që vlerësuan burime të ndryshme të ushqimeve të detit, ujit në shishe, ujit të rubinetit, sheqernave, kripërave dhe alkoolit.

Grupet e tjera ushqimore nuk u përfshinë në analizë për shkak të mungesës së hulumtimeve të publikuara mbi mikroplastikën në ato ushqime.

Duke pasur parasysh përjashtimin e shumë ushqimeve, autorët sugjerojnë se për shumicën e njerëzve, sasia aktuale e mikroplastikës e konsumuar çdo vit ka të ngjarë më e lartë se ajo që ata kanë raportuar.

“Vlerësimet tona për konsumin amerikan të mikroplastikës janë nënvlerësime drastike në përgjithësi,” shkruajnë autorët.

“Nëse gjetjet tona janë përfaqësuese nga distanca, konsumi vjetor i mikroplastikës mund të kalojë disa qindra mijëra [particles]”, shtuan ata.

Këto studime kontribuojnë në një numër në rritje të provave mbi ekspozimin mikroplastik.

Për një studim të mëparshëm, studiues nga Universiteti Mjekësor i Vjenës dhe Agjencia e Mjedisit Austria testuan mostrat e jashtëqitjes nga njerëz në tetë vende të botës. Ata gjetën grimca mikroplastike në çdo mostër.

Kur ata prezantuan gjetjet e tyre në Javën e 26-të të Gastroenterologjisë Evropiane të Bashkuar në Vjenë vitin e kaluar, ata raportuar gjetja e 20 grimcave mikroplastike në çdo 10 gramë jashtëqitje.

Këto gjetje nuk e habitin Rolf Halden, PhD, PE, drejtor i Qendrës për Inxhinierinë e Shëndetit Mjedisor në Institutin Biodesign në Universitetin Shtetëror të Arizonës.

“Do të ishte naive të mendohet se plastika që është e pranishme në veshjet tona, në lëkurën tonë dhe në ambientet tona të punës dhe të jetesës nuk do të hyjë gjithashtu në trupin tonë”, tha Halden për Healthline në një intervistë të vitit 2018.

“Ajo që më befason më shumë është se sa kohë është marrë derisa të kemi zhvilluar një interes për të shqyrtuar këtë ekspozim,” shtoi ai.

Mikroplastika janë copa të vogla plastike me gjatësi më të vogël se 5 milimetra.

Ato janë shtuar qëllimisht në disa produkte të konsumit, duke përfshirë disa lloje të pastruesve shtëpiake dhe kozmetikë që përmbajnë mikrorruaza plastike si eksfoliues.

Mikroplastika gjithashtu krijohet pa dashje kur copa më të mëdha plastike prishen.

Këto copa të vogla plastike grumbullohen në pluhur në shtëpitë tona, vendet e punës dhe mjediset më të gjera.

Ato gjithashtu mund të hyjnë në zinxhirin tonë ushqimor, jo vetëm përmes metodave të prodhimit të përdorura për përpunimin e ushqimeve, por edhe përmes trupave të kafshëve që hamë.

Megjithëse produktet plastike kanë qenë një pjesë e përhapur e jetës moderne për më shumë se gjysmë shekulli, shkenca e ekspozimit ndaj plastikës është ende e re.

“Ne kemi qenë ndoshta të zhytur në mikroplastikë dhe nanoplastikë për një kohë të gjatë, dhe më në fund po përpiqemi të kuptojmë se cilat janë implikimet,” tha Halden.

Megjithëse nevojiten më shumë kërkime për të kuptuar efektet e mundshme të ekspozimit ndaj mikroplastikës, studimet sugjerojnë se kimikatet në shumë produkte plastike mund të jenë të dëmshme për shëndetin e njeriut.

Për shembull, blloqet bazë të ndërtimit të disa llojeve të plastikës kanë efekte toksike të njohura.

Bisfenoli A (BPA), për shembull, përdoret për të prodhuar disa lloje të polikarbonatit. Është një lloj plastike e fortë dhe transparente.

BPA është një kimikat i diskutueshëm që prish endokrin që mund të ndërhyjë në aktivitetin natyror të hormoneve tek njerëzit.

Administrata e Ushqimit dhe Barnave ka deklaruar që për shumicën e njerëzve, ekspozimi i tyre ndaj BPA është në nivele të sigurta.

Sipas Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit, testet e standardizuara të toksicitetit kanë gjetur sasi të BPA te njerëzit nën nivelet e shqetësimit të mundshëm.

Por disa kërkime te kafshët dhe njerëzit sugjerojnë se ekspozimi ndaj BPA mund të rrisë rrezikun e defekteve të lindjes, sëmundjeve metabolike dhe problemeve të tjera shëndetësore, paralajmëron një rishikim i publikuar në Toksikologjia riprodhuese.

Studimet e fundit në kafshë kanë zbuluar se edhe doza të ulëta të BPA mund të kenë efekte negative. Këto studime ende duhet të përsëriten te njerëzit.

Edhe në rastet kur vetë blloqet bazë të ndërtimit të plastikës paraqesin pak ose aspak rrezik për shëndetin e njeriut, kimikatet potencialisht të dëmshme shpesh shtohen në plastikë për të modifikuar pamjen ose funksionalitetin e tyre.

Për shembull, ftalatet janë kimikate që prishin sistemin endokrin që përdoren shpesh si “plastifikues” për ta bërë plastikën më fleksibël.

Ndër efektet e tjera shëndetësore, ekspozimi ndaj ftalateve është lidhur me uljen e niveleve të testosteronit tek fetuset meshkuj.

“Sindroma e ftalatit është diçka që gjendet tek meshkujt që janë të ekspozuar ndaj ftalateve në mitër,” i tha Healthline në një intervistë të fundit Shanna Swan, PhD, profesoreshë e shëndetit mjedisor dhe publik në Shkollën e Mjekësisë Icahn në Mount Sinai në Nju Jork. vit.

“Dhe ajo që ndodh është se zhvillimi i organeve gjenitale mashkullore është maskulinizuar plotësisht,” tha ajo.

Për shembull, hulumtimi i saj sugjeron se fetuset meshkuj me nivele më të larta të ekspozimit ndaj ftalateve kanë më shumë gjasa të lindin me testikuj që nuk kanë zbritur plotësisht dhe penise të vegjël.

Ata gjithashtu priren të kenë një distancë më të shkurtër se mesatarja midis anusit dhe organeve gjenitale. Kjo ka qenë e lidhur me rritjen e rrezikut të infertilitetit më vonë në jetë.

Përveç ftalateve, kimikateve të tjera shpesh i shtohen plastikës – shumë prej të cilave kanë qenë të lidhura me efektet e mundshme shëndetësore.

Për shembull, agjentët ngjyrues shpesh përmbajnë metale të rënda ose përbërës të tjerë toksikë. Retardantët e flakës mund të kenë efekte ndërprerëse endokrine. Po ashtu munden edhe agjentët antimikrobikë të shtuar në disa plastikë, thotë Halden.

Grimcat mikroplastike gjithashtu mund të marrin ndotës të tjerë nga mjedisi përreth tyre.

“Kur plastika është në mjedis për një kohë të gjatë, ato marrin ndotës nga ajri, nga uji dhe nga toka,” tha Halden.

“Ne i quajmë “barka toksike”, kështu që nuk ka shumë rëndësi se çfarë është përbërja e plastikës, por nëse ajo ka një tendencë për të tërhequr ndotës të mjedisit dhe për t’i ruajtur ato dhe për t’i përqëndruar ato, atëherë padyshim që ne jemi të shqetësuar për kontaktin me të tillë. materiale”, tha ai.

Nevojiten më shumë kërkime për të kuptuar efektet e mundshme shëndetësore të ekspozimit jo vetëm ndaj mikroplastikës, por edhe ndaj nanoplastikës, thotë Halden.

Nanoplastika ka një gjatësi prej 1 deri në 100 mikrometra.

Në atë madhësi, ato potencialisht mund të hyjnë në qarkullimin e gjakut dhe qelizat e njeriut.

Shkencëtarët sapo kanë filluar të eksplorojnë efektet që ekspozimi nanoplastik mund të ketë në trupin e njeriut.

Ndërkohë, Halden do të donte të shihte ndryshime në mënyrën se si bëhet dhe përdoret plastika.

“Pse të presim derisa të zbulojmë faktin e fundit shkencor? Ka shumë arsye për të rishqyrtuar dhe ndryshuar mënyrat se si ne punojmë me plastikën sot”, tha ai.

Për shembull, ai do të donte që prodhuesit të përdorin alternativa më pak toksike dhe më pak shkatërruese për mjedisin ndaj lëndëve djegëse fosile nga të cilat prodhohen aktualisht shumica e plastikës.

Ai gjithashtu do të donte që prodhuesit të zhvillojnë dhe përdorin plastikë që kanë një jetëgjatësi më të shkurtër, në mënyrë që të mos qëndrojnë për mijëvjeçarë në mjediset tona.

Politikëbërësit e qeverisë kanë një rol të rëndësishëm për të luajtur në rregullimin e industrisë dhe promovimin e këtyre ndryshimeve, por Halden beson se edhe konsumatorët mund të ndihmojnë.

“I takon konsumatorit të tregojë dhe të sinjalizojë se nuk e duan këtë. Ata thjesht nuk duhet ta blejnë atë. Ata duhet të luftojnë për alternativa. Ata duhet të pyesin, çfarë është ky material në gjërat e mia? A eshte e sigurt?” tha ai.

“Nëse e bëjmë këtë, ne mund të krijojmë vullnetin politik për të na dhënë gjeneratën e ardhshme të plastikës, e cila nevojitet urgjentisht,” shtoi ai.

Studiuesit kanë zbuluar se grimcat mikroplastike janë të pranishme në shumë ushqime të zakonshme, si dhe në mostrat e jashtëqitjes njerëzore.

Shkencëtarët po punojnë për të kuptuar efektet e mundshme shëndetësore të ekspozimit ndaj mikroplastikës, duke përfshirë efektet që kimikatet si BPA dhe ftalatet mund të kenë në trupin tonë.

Ky artikull është përditësuar nga një version i mëparshëm që u botua në nëntor 2018 për të përfshirë kërkime të reja mbi ekspozimin e mikroplastikës.