Shpërndaje në Pinterest
Kontrollimi i rriqrave pas një ngritjeje mund të jetë kyç në shmangien e sëmundjeve të përhapura nga insektet. Getty Images
  • Virusi Powassan është një sëmundje e rrallë që mund të përhapet te njerëzit nëpërmjet pickimit të rriqrës.
  • Ndryshe nga sëmundja Lyme, e cila është një infeksion bakterial, virusi Powassan nuk mund të trajtohet me antibiotikë.
  • Gjysma e të gjithë të mbijetuarve mund të kenë probleme shëndetësore afatgjata.

Kafshimet e rriqrave mund të shkaktojnë një sërë sëmundjesh, por shumica e njerëzve mendojnë kryesisht për sëmundjen Lyme. Tani një sëmundje tjetër e shkaktuar nga rriqrat po shqetëson zyrtarët pasi çoi në vdekjen e një banori të Nju Jorkut.

Personi vdiq si pasojë e virusit Powassan, një sëmundje e rrallë por e rëndë, sipas Departamenti i Shëndetit të Qarkut Ulster në Nju Jork. Sëmundja virale transmetohet te njerëzit kur një rriqër i infektuar kafshon një person.

Rreth 10 për qind e njerëzve që zhvillojnë sëmundje të rënda do të vdesin nga virusi, sipas Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve. Rreth gjysma e të gjithë të mbijetuarve përjetojnë probleme shëndetësore afatgjata, duke përfshirë problemet e kujtesës, dhimbje koke të përsëritura dhe humbje të masës muskulore.

Ndryshe nga sëmundja Lyme, nuk ka skuqje të syve të demave që formohet pas kafshimit.

“Disa lloje të zakonshme rriqrash që njerëzit mund të hasin, si rriqrat amerikanë të qenve dhe rriqrat Lone Star, nuk e përhapin këtë virus,” shpjegoi. Dr. Graham J. Hickling, profesor dhe studiues i sëmundjes Lyme në Instituti i Bujqësisë i Universitetit të Tenesit në Knoxville. Rriqrat me këmbë të zeza ose dreri mund të transmetojnë Powassan, ashtu si rriqrat e tokës dhe ketrit.

Simptomat e virusit Powassan mund të përfshijnë të vjella, ethe, dhimbje koke, dobësi, konfuzion, humbje të koordinimit, vështirësi në kujtesë, konvulsione dhe probleme të të folurit. Pacientët që e kanë atë monitorohen nga afër për të parandaluar ënjtjen e trurit.

Në rastin e banorit nga Gardiner, Nju Jork, ishin të pranishme çështje të tjera themelore shëndetësore.

Në vitin 2017 janë raportuar 33 raste, por vitin e kaluar janë ulur në 21. Rastet filluan të rriten në shkallë kombëtare në vitin 2016. Minesota kishte rekordin më të lartë të rasteve midis 2009 dhe 2018, CDC raportet. Një rast i virusit është raportuar në Maine muajin e kaluar, dhe në New Jersey muajin më parë.

Rastet ndodhin kryesisht në rajonin verilindor dhe të Liqeneve të Mëdha të vendit. Fundi i pranverës, fillimi i verës dhe mesi i vjeshtës janë kur rriqrat janë më së shumti aktive.

Powassan është kaq i rrallë sepse pak rriqra e mbajnë atë, tha Hickling. Sipas një Studimi i vitit 2012 ai përmendi, kishte 30 rriqra pozitive me këmbë të zeza nga më shumë se 1,900 që u morën në kampion në Konektikat.

“Pra, kjo është vetëm një ose dy pozitive për 100 rriqra të testuara. Në krahasim, në verilindje mund të prisni të gjeni 30 deri në 50 rriqra për 100 pozitive me bakteret e sëmundjes Lyme, “tha Hickling.

Më shumë studimet e fundit kanë paralajmëruar për një rritje të rasteve dhe kanë bërë thirrje për më shumë kërkime në metodat e diagnostikimit dhe trajtimit.

“[Powassan] është në rritje, por jo si ‘epidemi’‘ në rritje”, vuri në dukje Jim Occi, një kandidat për doktoraturë, mikrobiolog dhe entomolog mjekësor në Rutgers-New Brunswick. Ai tha se rasti i parë u raportua në Kanada në vitin 1958 dhe kishte disa raste në rreth 20 vjet. Norma është rritur që atëherë, në varësi të rajonit. Megjithatë, numri i rasteve në krahasim me sëmundjet e tjera që transmetohen nga rriqrat është relativisht i ulët.

Rritja e rasteve mund të jetë për shkak të më shumë ndërgjegjësimit, njohjes dhe testimit, tha Occi. Ka shumë më tepër raste të Lyme, në vetvete, në krahasim me Powassan, shtoi ai.

“Nuk ka dyshim se sëmundjet e shkaktuara nga rriqrat në përgjithësi janë në rritje,” tha Dr Richard S. Ostfeld, një ekolog sëmundjesh në Institutin Cary të Studimeve të Ekosistemit në Nju Jork.

Zyrtarët e shëndetit publik po dokumentojnë më mirë rastet, gjë që rrit disa nga statistikat, tha Ostfeld.

“Ka disa prova që rastet e sëmundjes së virusit Powassan janë në rritje, por ato mbeten mjaft të rralla sa tendencat janë të vështira për t’u dokumentuar me siguri,” shtoi ai.

“Mbetet disi e çuditshme pse nuk ka më shumë raste të sëmundjes virale Powassan,” vuri në dukje Ostfeld.

“Ka disa prova që disa njerëz ekspozohen ndaj virusit, por nuk shfaqin simptoma. Kjo mund të jetë një arsye pse nuk ka më shumë raste të raportuara,” vuri në dukje Ostfeld.

Për të parandaluar marrjen e Powassan-it ose sëmundjeve të tjera të shkaktuara nga rriqrat, është e rëndësishme të parandaloni ekspozimin ndaj rriqrave. Kur jeni jashtë, sigurohuni që të fusni pantallonat në çorape, të qëndroni në shtigje të pastruara, të përdorni mjete kundër insekteve, të vishni rroba me ngjyra të lehta, të bëni dush pas ekspozimit në natyrë dhe të kontrolloni kafshët shtëpiake dhe anëtarët e familjes në fund të ditës.

Çdo rriqra duhet të jetë hequr menjëherë. Sa më gjatë të qëndrojë një rriqër i ngjitur në lëkurën tuaj, aq më i lartë është rreziku i kontraktimit të një infeksioni nëse rriqra është e infektuar, tha Occi.

“Këshilla jonë e përgjithshme është që të shkoni te mjeku vetëm nëse shfaqen simptoma…”, tha Hickling.

Rriqrat e infektuara me Powassan mund të transmetojnë virusin brenda një ore, ku si rriqrën e infektuar me sëmundjen Lyme mund të duhen rreth 36 orë për të transmetuar infeksionin, vuri në dukje Occi.

“Kjo përforcon mesazhin se rriqrat duhet të hiqen pa vonesë sapo t’i gjejmë tek ne,” shtoi Ostfeld. Përdorni piskatore me majë të imët për t’i kapur sa më afër lëkurës dhe tërhiqeni drejt. “Mos e humbni kohën me “ilaçe popullore” si vazelina, manikyri, shkrepset e djegura… të cilat nuk funksionojnë dhe shkaktojnë vonesa.”

Ka më shumë se 15 sëmundje infektive që barten nga rriqrat, raporton CDC.