Jemi të bombarduar me mesazhe që na mësojnë të kemi frikë nga plakja në Amerikë. Por 2 gra po punojnë për të ndryshuar këtë pikëpamje duke nxjerrë në pah histori frymëzuese nga të moshuarit që po përqafojnë vitet e tyre të arta.

Shpërndaje në Pinterest
Frika nga plakja mund të ndikojë në shëndetin dhe lumturinë tuaj në shumë mënyra. Getty Images

Një natë në vitin 2015, Dominique Afacan dhe Helen Cathcart vendosën të ndryshojnë mënyrën se si e shihnin plakjen. Mbi një shishe verë, dy miqtë hartuan një plan për të intervistuar dhe fotografuar njerëz mbi moshën 70 vjeç, të cilët po e përqafonin jetën në maksimum.

“Kur e dolëm me këtë, unë isha në mesin e të 30-ave, pa fëmijë dhe beqar – të gjitha gjërat që ‘nuk duhet të jem’”, tha Afacan për Healthline. “Ne ishim të tmerruar nga plakja dhe ushqeheshim me mesazhe nga media dhe produkte kundër plakjes [said] duhet pasur frikë nga plakja.”

Takimi me të moshuarit dhe dëgjimi për pikëpamjet e tyre ndihmoi në lehtësimin e frikës së miqve.

“Ne folëm me njerëz që ranë në dashuri në moshën 82-vjeçare dhe filluan karriera të reja në moshën 75-vjeçare”, tha Afacan.

Një gazetar dhe fotograf me profesion, Afacan shkroi historitë dhe Cathcart bëri fotografitë e njerëzve që takuan. Pastaj ata i ngarkuan në faqen e tyre të internetit Më e guximshme, si dhe mediat sociale, si p.sh Instagram.

Për habinë e tyre, brenda 6 muajsh ata patën mijëra ndjekës.

Në shtator 2019, ata publikuan librin e tyre të parë, “Më e guximshme: Mësime të jetës nga njerëz më të vjetër dhe më të mençur se ju.”

Libri përfshin një sërë historish frymëzuese për të moshuarit, si për shembull një grua që u martua në moshën 82-vjeçare dhe një burrë 85-vjeçar që noton çdo ditë një milje në Detin Mesdhe.

Libri trajton gjithashtu seksin, keqardhjet, suksesin, shëndetin, bukurinë, stilin dhe vdekjen.

Përpara çdo historie, Afacan dhe Cathcart ndajnë njohuri rreth asaj që mësuan nga secili person i paraqitur.

“Dikur kisha frikë nga të moshuarit, por tani e di që kanë kaq shumë për të thënë,” tha Afacan.

Por të gjithë e dinë se plakja është e pashmangshme – atëherë pse është kaq e frikshme?

Ekspertët theksojnë 4 arsye të mëdha pse plakja streson kaq shumë prej nesh.

Dr. Gail Saltz, profesor i asociuar klinik i psikiatrisë në Spitalin Presbyterian të NY, Shkolla e Mjekësisë Weill-Cornell, tha se piketa – siç është shqetësimi që Afacan kishte për të pasur fëmijë – mund të shkaktojnë ankth rreth plakjes.

“Ka realitete për gratë në lidhje me një orë biologjike, kështu që kjo nuk është një gjë e sajuar. Edhe nëse nuk dëshironi [to have children] kaq shume, [feeling like a failure] ose që keni humbur një dritare është shumë e vërtetë për disa gra, “tha Saltz për Healthline.

Për shkak se suksesi i jetës matet shpesh me piketa, ajo thotë se njerëzit mund të përjetojnë një ndjenjë humbjeje nëse nuk e përmbushin një të tillë.

“Në një farë mase, jeta në çdo moshë po pajtohet me pranimin,” tha ajo. “Edhe si adoleshent në shkollën e mesme, ju mendoni se mund të jeni të gjitha këto gjëra madhështore, por pjesë e pjekurisë është të pranosh disa [of these] gjërat [are a] “po” dhe disa gjëra “jo”.

Ajo tregon gjithashtu idenë se ka fuqi në rini.

“Veçanërisht për gratë, evolucionist i lidhur me idenë se jeni pjellore kur jeni të rinj dhe keni fuqinë për t’u riprodhuar, ju bën të dëshirueshëm në disa mënyra,” tha ajo.

Dhe rinia është e lidhur me të pasurit më shumë kohë për mundësitë për të krijuar dhe për të arritur qëllimet tuaja.

“Meqë je më i ri, [there’s the] ideja që ju mund të rikrijoni veten ose të zgjidhni të shkoni në çfarëdo drejtimi, dhe për këtë arsye të keni potencial. Të gjitha këto gjëra i bëjnë njerëzit të ndiejnë se të qenit më i ri është më i mirë dhe më i fuqishëm dhe më i dëshirueshëm dhe se ka më shumë gjasa të admiroheni”, tha Saltz.

Saltz thotë se shumica e njerëzve e shohin gjysmën e parë të jetës si kohën që mund të krijoni, krijoni ose prodhoni. Ndërsa ndonjëherë kjo është e vërtetë, ajo thotë se njerëzit gjithmonë mund të gjejnë diçka të re për të gjeneruar ose kontribuar.

“Nëse ata nuk mund të gjenerojnë atë që kishte rëndësi për ta më parë, qofshin këto para ose gjëra materiale ose një biznes i ri që ata mendonin se ishin më të rëndësishmet, atëherë ata mund të mendojnë ‘kam mbaruar’,” tha ajo. “Por grumbullimi i përvojës jetësore dhe mençuria që vjen me të qenit produktiv… mund të vazhdojë gjatë gjithë jetës, por mund të jetë në mënyra të ngjashme ose të ndryshme nga sa ishte më parë në jetë.”

Ajo shtoi se kontributi mund të jetë më shumë se punë. Mund të jetë një hobi si kopshtaria ose piktura, ose diçka tjetër që sjell kuptim në jetën tuaj.

Dr. Nathan E. Goldstein, profesor i geriatrikës dhe mjekësisë paliative në Shkollën e Mjekësisë Icahn në malin Sinai në Nju Jork, u pajtua, duke deklaruar se ky është një aspekt i të cilit njerëzit e moshuar mund ta kontrollojnë.

“Kur bëjmë shaka për faktorin më të rëndësishëm në plakjen e shëndetshme, themi mbajini mirë prindërit tuaj; gjenetika është një pjesë e madhe e saj dhe që ne nuk mund ta kontrollojmë vërtet”, tha Goldstein për Healthline.

Ai vëren se gjëra të tjera që kanë të bëjnë me plakje të shëndetshme që mund të jenë jashtë kontrollit të dikujt përfshijnë përcaktuesit socialë të shëndetit, të tilla si aksesi në kujdesin shëndetësor, ushqimin dhe arsimin.

“Por qëndrimi shkon shumë. Ne shohim se njerëzit që qëndrojnë më aktivë dhe qëndrojnë aktivë në komunitet priren të bëjnë më mirë, pavarësisht nëse kjo është përqafimi i shërbimeve sociale, ose dalja dhe shkuarja në programet ditore të komunitetit, ose vullnetarizmi, “tha ai.

“Pavarësisht nëse është funksioni apo shkathtësia mendore, është shumë ta përdorësh ose ta humbasësh. Sa më shumë të jesh jashtë në botë, aq më mirë do të bësh afatgjatë,” shtoi ai.

Njerëzit në librin e Afacan dhe Cathcart bëjnë pikërisht këtë. Përveç kujdesit fizik dhe mendor për veten, Afacan tha se ata marrin gjëra të reja më vonë në jetë me entuziazëm.

“Ata të gjithë kanë një këndvështrim pozitiv – dhe kjo nuk do të thotë se nuk kanë përjetuar trauma, kanë përjetuar, por ata e kanë parë jetën në një këndvështrim pozitiv,” tha ajo.

Rrudhat, flokët e thinjura dhe ndryshime të tjera fizike i ndodhin të gjithëve me kalimin e moshës. Përjetimi i këtyre ndryshimeve mund të jetë më i vështirë për disa se të tjerët.

Saltz tha se industria e bukurisë kundër plakjes u krijua bazuar në ankthet rreth ndryshimeve fizike.

“Nuk është sikur industritë u shfaqën në fillim dhe ne shkojmë, ‘Oh, ne e duam këtë sepse po e shesim në një reklamë.’ Industritë shfaqen sepse ato po marketingojnë në një frikë që tashmë ekziston, “tha ajo.

Megjithatë, ajo thotë se industria jep mesazhin se ju jeni ose i ri ose i vjetër, dhe me çdo kusht duhet të përpiqeni të qëndroni dhe të dukeni të rinj sepse këtu qëndron fuqia dhe mundësia juaj.

Për të përballuar, Saltz thotë të shikoni nga brenda.

“Nëse vetëvlerësimi juaj është i mbështjellë me pamjen në një mënyrë të caktuar, kështu që nëse hyni në një dhomë, kokat do të kthehen dhe do të vëreheni dhe dikush do t’ju dëshirojë, nëse kjo ndryshon, ka të ngjarë të vuani ndjenjat e humbje”, tha ajo.

“Nëse vetëvlerësimi juaj është më gjenerues nga brenda – që ka të bëjë me mënyrën se si merrni pjesë në jetë, mënyrën se si jeni në gjendje të jeni gjenerues dhe krijues dhe të përfshiheni në marrëdhënie të rëndësishme dhe të merrni kënaqësi nga kjo – atëherë gjërat që keni ndërtuar dhe që ju mund të vazhdoni të ndërtoni në jetën tuaj [will make] frika e [physical] humbje [different]”, shtoi ajo.

Realiteti thotë se sa më shumë plakemi, aq më afër fundi i jetës.

Megjithatë, Goldstein thotë se gjëja më e madhe që amerikanët gabojnë është se plakja është e njëjta gjë si të bëheni të brishtë dhe të dëshpëruar.

“Ne po i afrohemi pikës ku së shpejti do të ketë më shumë fëmijë se sa njerëz nën moshën 65 vjeç dhe kurba e popullsisë do të ndryshojë në një mënyrë që nuk ka ndodhur kurrë në vendin tonë. Kështu që ne duhet të rimendojmë idenë e plakjes si vazhdimi i të jetuarit të shëndetshëm deri në vitet e vjetra”, tha Goldstein.

Ai thotë se shumica e amerikanëve plaken deri në të 60-at, 70-at dhe 80-at e tyre.

“Pavarësisht nëse 70 është 50 e re, apo 80 është 60 e re, njerëzit jetojnë më gjatë dhe më mirë, dhe kjo është sigurisht për shkak të përmirësimeve në mjekësinë moderne, por edhe për shkak të mënyrës se si njerëzit mendojnë për veten dhe për të jetuar në një lloj tjetër. rrugës”, tha ai.

Një pjesë e kësaj ka të bëjë me njerëzit që janë më të informuar për shëndetin e tyre sesa në të kaluarën, thotë ai.

“Tani ju keni njerëz në të 50-at që kujdesen për prindërit e tyre në të 80-at dhe prindërit dhe fëmijët e tyre janë të aftë për internetin dhe dinë si t’i Google gjërat, dhe ata kanë një pritshmëri të ndryshme rreth asaj se çfarë është kujdesi shëndetësor cilësor,” tha Goldstein.

Modelet e aksesit të plakjes së shëndetshme po ndryshojnë gjithashtu, shton ai.

“Njerëzit presin diçka ndryshe nga sistemi i kujdesit shëndetësor sesa ata. Ata duan të fokusohen në mënyrën se si të qëndrojnë funksionalë dhe aktivë në komunitet, dhe ky është qëllimi ynë në geriatri,” tha Goldstein.

Subjektet në librin e Afacan-it ilustron qëndrimin aktiv dhe në mënyrat e parandalimit të procesit të plakjes. Megjithatë, Afacan ende foli me ta për vdekjen.

“Ne kishim shumë frikë të flisnim me ta për këtë sepse këta njerëz janë më afër vdekjes se ne,” tha Afacan. “Por ajo që ata ndanë ndryshoi gjithçka për mua.”

“Një grua na tha se funeralet ishin vetëm një rast tjetër shoqëror për të. Se ata ishin jeta që vinte në një rreth të plotë. Ajo vdekje e bëri atë të vlerësonte pak më shumë bukurinë e një luleje.”

Dalja dhe nuhatja e trëndafilave është ajo që Goldstein u sugjeron njerëzve të bëjnë nëse kanë frikë të plaken.

“Gjëja më e keqe që mund të bëni nëse jeni të shqetësuar për plakjen, është shqetësimi për plakjen. Njerëzit që thonë: ‘Nuk dua të dal jashtë, nuk dua të biem. Më mirë të mos e bëj këtë dhe më mirë të qëndroj brenda”, janë njerëzit që priren të mos bëjnë mirë,” tha ai.

“Hani mirë, shkoni te mjeku, ndiqni rekomandimet e mjekut – por në të vërtetë, bëhet fjalë për një jetë aktive dhe të shëndetshme. Ky është çelësi.”

Cathy Cassata është një shkrimtare e pavarur që specializohet në tregime rreth shëndetit, shëndetit mendor dhe sjelljes njerëzore. Ajo ka një aftësi për të shkruar me emocione dhe për t’u lidhur me lexuesit në një mënyrë të thellë dhe tërheqëse. Lexoni më shumë nga puna e saj këtu.