Shpërndaje në Pinterest
Një studim i ri zbuloi se ekspozimi ndaj pesticideve mund të rrisë rrezikun e zhvillimit të sëmundjes celiac. Getty Images
  • Për këtë studim, studiuesit ekzaminuan nivelet e kimikateve toksike në gjakun e 30 fëmijëve dhe të rinjve të diagnostikuar së fundmi me sëmundje celiac.
  • Ekipi i NYU zbuloi se fëmijët dhe të rinjtë që kanë nivele të larta të pesticideve dhe kimikateve të lidhura me pesticidet kishin dyfish mundësinë për t’u diagnostikuar me sëmundje celiac.
  • Për femrat, ekspozimi më i lartë se normalja ndaj pesticideve nënkuptonte se ato kishin të paktën tetë herë më shumë gjasa të bëheshin intolerante ndaj glutenit.

Studiuesit e Langone të Universitetit të Nju Jorkut (NYU) zbulojnë se nivelet e larta të kimikateve toksike nga pesticidet, enët e gatimit që nuk ngjiten dhe retardantët e zjarrit shoqërohen me një rrezik në rritje të zhvillimit të sëmundjes celiac.

“Sëmundja celiac është një sëmundje autoimune ku gëlltitja e gluten çon në dëmtime në zorrët e vogla,” Dr. Patrick FratelloneRH FIM, një mjek integrues dhe profesor ndihmës në Kolegjin e Mjekësisë Naturopatike të Universitetit të Bridgeport, tha për Healthline.

Për këtë studim botuar më 11 maj në revistën Environmental Research, studiuesit ekzaminuan nivelet e kimikateve toksike në gjakun e 30 fëmijëve dhe të rinjve, nga 3 deri në 21 vjeç, dhe së fundmi u diagnostikuan me sëmundje celiac në Spitalin e Fëmijëve NYU Langone Hassenfeld.

Nivelet kimike u krahasuan me ato të 60 pjesëmarrësve të tjerë të moshës, gjinisë dhe racës së ngjashme pa sëmundje celiac.

Ekipi i NYU zbuloi se fëmijët dhe të rinjtë që kanë nivele të larta të pesticideve dhe kimikateve të tjera të quajtura diklorodifenildikloroetilene (DDEs) kishin dyfish shanse për t’u diagnostikuar me sëmundje celiacike sesa ata që nuk e kishin.

Studimi zbuloi gjithashtu se gjinia luan një rol në mënyrën se si kimikatet ndikojnë në rrezikun celiac.

Për femrat, ekspozimi më i lartë se normalja ndaj pesticideve nënkuptonte se ato kishin të paktën tetë herë më shumë gjasa të bëheshin intolerante ndaj glutenit.

Por nivelet e ngritura të kimikateve jongjitëse (perfluoroalkilet, ose PFA), duke përfshirë produkte si Teflon, kishin deri në nëntë herë më shumë gjasa të kishin sëmundje celiac.

Nga ana tjetër, meshkujt e rinj me nivele të larta në gjak të kimikateve kundër zjarrit të quajtura eterë difenil polibrominuar (PBDE) kishin vetëm dy herë më shumë gjasa për t’u diagnostikuar me këtë gjendje.

Sistemi endokrin, i quajtur gjithashtu sistemi hormonal, përbëhet nga gjëndra të vendosura në të gjithë trupin.

“Ka një shkencë në zhvillim që disa kimikate prishin funksionin imun, dhe jo vetëm funksionin hormonal,” tha bashkë-hetuesi i studimit dhe epidemiologu shëndetësor. Dr Leonardo Trasande, MPP, profesor i pediatrisë në NYU Langone.

Ai shtoi se tashmë ka disa “prova sugjeruese” që kimikatet që prishin endokrin kontribuojnë në sëmundjen celiac dhe janë “të lidhura me sëmundje të tjera, si p.sh. semundja Crohn.”

Trasande theksoi se “ka shumë biseda midis sistemit endokrin dhe sistemit imunitar”, në kontekstin e sëmundjes celiac dhe kushteve të tjera autoimune.

Sipas Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit (EPA), ndotësit organikë të qëndrueshëm (POP) përfshijnë mijëra kimikate sintetike të përdorura gjerësisht gjatë bumit të prodhimit industrial pas Luftës së Dytë Botërore.

“Megjithëse shumë NOQ janë hequr nga përdorimi, këto kimikate mbeten në mjedis, pasi ato janë rezistente ndaj degradimit dhe tentojnë të grumbullohen në indet e kafshëve dhe njerëzve,” shkruajnë autorët e studimit.

Disa POP të njohura përfshijnë bifenile të poliklorinuara (PCB), pesticidin DDT, dhe dioksinat – të cilat vijnë nga zbardhja e klorit të pulpës së letrës, prodhimi i disa herbicideve dhe pesticideve dhe procese të tjera industriale.

“DDE është një metabolit i pesticidit të vjetër DDT, i cili natyrisht është ndaluar, me përjashtim të disa përdorimit në parandalimin e malaries në pjesë të Afrikës,” tha Trasande. “Por ka një kontaminim të trashëguar, i tillë që ne nuk ishim të befasuar kur zbuluam shumë nga metabolitët [in study participants].”

Ai theksoi se ka hapa që mund të ndërmarrim për të reduktuar ekspozimin tonë ndaj këtyre kimikateve.

Njerëzit mund të bëjnë gjëra të tilla si “thjesht pastrimi i ajrit duke hapur dritaret çdo ditë dhe duke përdorur një leckë të lagur për të thithur ndotës të vazhdueshëm që mund të grumbullohen në pluhur”.

Trasande pohoi se ky studim shton të tjerët duke ngritur shqetësime rreth kimikateve jongjitëse.

Një mënyrë e thjeshtë për të reduktuar ekspozimin ndaj këtyre kimikateve është të ndërroni tiganët me teflon për tiganët prej gize, të cilat nëse kaliten siç duhet mund të rezultojnë në një sipërfaqe të ngjashme me ato që nuk ngjiten pa këto kimikate.

Ky nuk është studimi i parë që zbulon një lidhje midis kimikateve të përdorura zakonisht dhe sëmundjes celiac.

A Studimi i vitit 2013 botuar në revistën Interdisciplinary Toxicology arriti në përfundimin se glifosati, përbërësi aktiv në herbicidet si Roundup, është faktori më i rëndësishëm shkaktar në sëmundjen celiac.

Por studimi i Trasande është i pari që mat një lidhje midis ekspozimit kimik dhe gjendjes.

“Studimi ynë vendos lidhjen e parë të matshme midis ekspozimit mjedisor ndaj kimikateve toksike dhe sëmundjes celiac,” tha hetuesi i lartë i studimit dhe gastroenterologu pediatrik. Dr. Jeremiah Levine ne nje deklaratë. “Këto rezultate ngrenë gjithashtu pyetjen nëse ka lidhje të mundshme midis këtyre kimikateve dhe sëmundjeve të tjera autoimune të zorrëve, të cilat të gjitha kërkojnë monitorim të afërt dhe studim të mëtejshëm.”

Të Instituti Kombëtar i Shëndetësisë (NIH) listoni simptomat e sëmundjes celiake që përfshijnë:

  • dhimbje barku
  • diarre kronike
  • kapsllëk
  • gazit
  • të përziera

Megjithatë, disa njerëz me këtë sëmundje mund të mos kenë fare simptoma. Sipas NIHSëmundja celiac gjithashtu mund t’i parandalojë fëmijët nga thithja e lëndëve ushqyese, gjë që mund të çojë në probleme të tilla si rritja e ngadalësuar, humbja e peshës, smalti i dëmtuar i dhëmbëve dhe vonesa e pubertetit.

“Ajo prek 1 në 100 individë,” tha Fratellone. “Këta individë janë të predispozuar gjenetikisht dhe vlerësohet se ka mbi 2 milionë amerikanë që janë të padiagnostikuar dhe në rrezik për komplikime afatgjata.”

Fratellone shpjegoi se gluteni është një “emër ombrellë” për proteinat e njohura si prolamina, të cilat përbëhen kryesisht nga glutenin dhe gliadin. Kjo substancë gjendet në drithërat që përfshijnë grurin, thekrën dhe elbin.

“Mënyra më e mirë për të trajtuar një pacient celiac është ta edukoni atë për të shmangur glutenin e grurit. Ka edhe analiza gjaku për të përcaktuar nëse keni alergji ndaj glutenit apo keni sëmundje celiac”, tha ai.

Të Klinika Mayo paralajmëron që përpara se të filloni një dietë pa gluten, së pari duhet të testoheni për sëmundjen celiac – sepse eliminimi i glutenit mund t’i bëjë analizat të duken normale.

Ekzistojnë dy teste gjaku për ta diagnostikuar atë: testimi serologjik, i cili kërkon antitrupa të caktuara në gjakun tuaj dhe testimi gjenetik. “Disa gastroenterologë besojnë se duhet të bëni një biopsi. Unë rekomandoj testimin e alergjive ushqimore, “tha Fratellone.

Nëse jeni intolerant ndaj glutenit, Klinika Mayo ju këshillon të shmangni të gjitha ushqimet dhe pijet që përmbajnë grurë, thekër, elb, triticale (një kryqëzim midis grurit dhe thekrës), dhe në disa raste, tërshërës, nëse ka mundësi që të jenë kontaminuar gjatë prodhimit me drithëra që përmbajnë gluten.

Për herë të parë, një studim ka matur lidhjen midis ekspozimit ndaj kimikateve toksike, si pesticidet dhe kimikatet industriale, dhe rrezikut të sëmundjes celiac.

Studiuesit thonë se gjetjet ngrenë pyetjen nëse ka lidhje të mundshme midis këtyre kimikateve dhe sëmundjeve të tjera autoimune të zorrëve.

Sëmundja celiake mund të çojë në probleme serioze shëndetësore te fëmijët, por ekspertët thonë se është e rëndësishme të testoheni përpara se të filloni një dietë pa gluten.