Në mbarë botën, numri i njerëzve të diagnostikuar me diabet të tipit 1 është në rrugën e duhur për t’u dyfishuar në më shumë se 17 milionë deri në vitin 2040, sipas një studimi të ri.
Sipas vlerësimeve, rreth 8.4 milionë njerëz jetonin me këtë gjendje në mbarë botën vitin e kaluar rezultatet e studimit të publikuara më 13 shtator në Lancet Diabet & Endokrinologji. 3.7 milionë njerëz të tjerë do të kishin qenë gjallë vitin e kaluar nëse diabeti i tipit 1 nuk do t’i kishte dhënë fund para kohe jetës së tyre, zbuloi gjithashtu studimi.
Rezultatet e studimit sugjerojnë se kjo sëmundje – e cila dikur quhej diabeti i të miturve – nuk është më kryesisht një gjendje e fëmijërisë. Gjysma e rasteve të reja të diagnostikuara vitin e kaluar u gjetën te njerëzit më të vjetër se 39 vjeç. Dhe shumë më tepër raste të reja u diagnostikuan tek të rriturit – 316,000 – sesa tek fëmijët dhe adoleshentët – 194,000.
Kjo sugjeron që programet e trajtimit afatgjatë duhet të ndryshojnë për të akomoduar të rriturit, thotë një bashkautor i studimit. Dianna Magliano, PhDi Shkollës së Shëndetit Publik dhe Mjekësisë Parandaluese në Universitetin Monash në Melburn, Australi.
“Programe të tilla, në vendet ku ekzistojnë, janë krijuar dhe ofruar pothuajse ekskluzivisht për fëmijët dhe të rinjtë me diabet të tipit 1,” thotë Dr. Magliano. “Përveç kësaj, gjetjet tona theksojnë nevojën urgjente për një mbikëqyrje të zgjeruar dhe mbledhjen e të dhënave mbi incidencën, prevalencën dhe vdekshmërinë e diabetit të tipit 1 në popullatat e rritura – një zonë ku të dhënat janë veçanërisht të pakta.”
Diabeti i tipit 1 është një gjendje autoimune që zhvillohet kur trupi nuk mund të prodhojë mjaftueshëm hormon insulinë për të mbajtur glukozën, ose sheqernat, në gjak në një nivel vazhdimisht të shëndetshëm. Nuk mund të parandalohet. Personat me diabet të tipit 1 duhet të monitorojnë nivelet e sheqerit në gjak gjatë gjithë ditës dhe të injektojnë insulinë për të ndihmuar në ruajtjen e niveleve të glukozës në një gamë të shëndetshme.
Është shumë më pak e zakonshme se diabeti i tipit 2, e cila lidhet me obezitetin dhe plakjen dhe shpesh mund të parandalohet duke mbajtur një peshë të shëndetshme trupore. Kur njerëzit kanë diabet të tipit 2, trupi ndalon përdorimin e insulinës në mënyrë të mjaftueshme për të menaxhuar sheqerin në gjak, duke shkaktuar rritjen e tij, një gjendje e njohur si rezistenca ndaj insulinës.
Për studimin e ri, studiuesit përdorën një model matematikor për të ekzaminuar tendencat globale të diabetit të tipit 1 bazuar në të dhënat nga fëmijët, adoleshentët dhe të rriturit në 97 vende. Ata përdorën të dhëna të incidencës me kalimin e kohës nga 65 vende, si dhe të dhëna të vdekshmërisë nga 37 vende për të vlerësuar numrin aktual të rasteve dhe vdekjeve dhe për të projektuar tendencat deri në vitin 2040.
Dhjetë vende me prevalencën më të lartë të diabetit të tipit 1 përbëjnë 60 për qind të rasteve në mbarë botën, zbuloi analiza. Këtu përfshihen: Shtetet e Bashkuara, India, Brazili, Kina, Gjermania, Rusia, Kanadaja, Arabia Saudite, Spanja dhe Mbretëria e Bashkuar.
Një në pesë njerëz që jeton me diabet të tipit 1 banon në një vend me të ardhura të ulëta ose me të ardhura mesatare, zbuloi gjithashtu studimi.
Kur studiuesit shikuan të dhënat e vdekshmërisë, ata zbuluan se 20 përqind e vdekjeve nga diabeti i tipit 1 ishin për shkak të rasteve që nuk diagnostifikoheshin. Shumë nga këto raste ishin në Afrikën Sub-Sahariane dhe Azinë Jugore.
“Ka një mundësi për të shpëtuar miliona jetë në dekadat e ardhshme duke rritur standardin e kujdesit për diabetin e tipit 1 – duke përfshirë sigurimin e aksesit universal në insulinë dhe furnizime të tjera thelbësore – dhe duke rritur ndërgjegjësimin për shenjat dhe simptomat e diabetit të tipit 1 për të mundësuar një normë 100 për qind të diagnozës në të gjitha vendet”, thotë autori i vjetër i studimit, Graham Ogle, MBBS, i Universitetit të Sidneit në Australi.
Njerëzit mund të jetojnë me vite pa vënë re asnjë simptomë të diabetit të tipit 1, sipas Qendrat Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC). Disa simptomat janë të ngjashme me diabetin e tipit 2, duke përfshirë urinim i shpeshtë dhe etje, lodhje dhe mpirje ose ndjesi shpimi gjilpërash në duar dhe këmbë. Me diabetin e tipit 1, disa njerëz mund të përjetojnë gjithashtu nauze, të vjella ose dhimbje stomaku.
Autorët pranojnë disa kufizime të këtij studimi, duke përfshirë mungesën e të dhënave për të futur në model. Të dhënat janë më të kufizuara për popullsinë e rritur, në vendet me të ardhura të ulëta dhe mesatare dhe para vitit 1975. Informacioni i marrë nëpërmjet ekstrapolimit nga vendet e afërta mund të jetë më pak i saktë në varësi të faktorëve gjenetikë dhe mjedisorë. Për më tepër, vlerësimet e shkallës së vdekjeve nga mosdiagnostikimi bazohen në përshtypjet e klinikës dhe ka të ngjarë të jenë më të larta ose më të ulëta se situata aktuale. Për normat e vdekshmërisë në rastet e diagnostikuara, informacioni është i pakët përpara vitit 1980.
