Çfarë ka Pandemia e covid-19 na mësoi epoka? Çfarë mësimesh duhen mësuar ende?
Sanjay Gupta, MD, një neurokirurg dhe korrespondenti kryesor mjekësor i CNN, kohët e fundit trajtoi këto dhe çështje të tjera në një bisedë pranë zjarrit me presidentin e Publicis Health Media, Andrea Palmer, në ngjarjen PHM HealthFront në New York City. Çdo ditë Shëndeti, i cili ishte ndër sponsorët e eventit, ishte aty; në vijim është një transkript i redaktuar i intervistës me Dr. Gupta.
Andrea Palmer: Cili është mësimi më i rëndësishëm i pandemisë?
Sanjay Gupta: Ndoshta një nga mësimet më të rëndësishme për të dalë nga e gjithë kjo gjë është ideja se informacioni i keq mund të jetë më i dëmshëm dhe mund të udhëtojë më shpejt se vetë virusi. Kjo është diçka për të cilën duhet të jemi vërtet të ndërgjegjshëm. Ju duhet të siguroheni që ka shumë informacion të mirë atje, njohuri të mira që janë paraqitur mirë [from sources] ku njerëzit duan të shkojnë në të vërtetë. Askush nuk dëshiron të shkojë në faqen e internetit të CDC, por ju dëshironi të shkoni në Instagram dhe të shihni se çfarë po ju thonë të gjithë të tjerët. Dhe mesazhi nuk mund të jetë “Bëje këtë ose do të sëmuresh dhe do të vdesësh”, sepse askush nuk dëshiron ta dëgjojë atë. Si mjek është e vështirë të përçosh këto mesazhe, por duhet të jetë: “Nëse e bëni këtë, do të bëni një jetë më të mirë dhe do të jeni më të lumtur dhe më të shëndetshëm”.
AP: Si e ka ndryshuar pandemia kujdesin për njerëzit me sëmundje kronike?
SG: Njerëzit hoqën dorë nga shumë trajtime mjekësore dhe kontrolle dhe kontrolle gjatë dy viteve të fundit. Mendoj se fillimisht ishte shumë e kuptueshme. Dhe ideja për të shkuar në një spital ku njerëzit e sëmurë janë në mes të një pandemie kur kishte kaq shumë pasiguri, mendoj se kishte kuptim. Unë jam një përdorues i teleshëndetit tani dhe është fantastike. Unë mund të shoh pacientë dhe anëtarë të familjes së tyre në shtëpitë e tyre. Gjëja që më bën përshtypje është se teleshëndeti ka ekzistuar në të vërtetë për një kohë të gjatë. Ne kemi pasur teknologjinë për ta bërë këtë. Arsyeja pse duhej ta rritnim ishte padyshim për shkak të pandemisë, por pse nuk kishte ndodhur tashmë? Ajo zgjidhi shumë probleme për njerëzit. Pacientët e urrejnë të vijnë në spital. Kështu që ideja që mund të bësh shumë vizita nëpërmjet telehealth-it kishte gjithmonë kuptim. Por u desh një pandemi që ajo të bëhej realitet. Dhe nuk e di se cili është mësimi, por ka një mësim atje. Ka teknologji të mahnitshme që janë duke u nënshfrytëzuar. Ia vlen të kuptojmë pse, sepse mendoj se teleshëndetësia do të ndihmojë në zgjidhjen e shumë problemeve në lidhje me aksesin në kujdes, veçanërisht kur bëhet fjalë për rritjen e barazisë në vendet që janë të vështira për t’u aksesuar. E urrej që u desh një pandemi që të ndodhte, por mendoj se është një gjë e mirë për të shkuar përpara.
AP: Çfarë na tregon konfuzioni dhe diskutimi rreth këshillave të vërteta mjekësore gjatë dy viteve të fundit?
Mendoj se kjo është një pyetje vërtet themelore. Historikisht, nëse ktheheni njëqind vjet më parë, edhe pse bota ishte një vend shumë ndryshe, dyshimi rreth këshillave për shëndetin publik ekzistonte edhe atëherë. Kaloj shumë kohë duke folur me njerëz që dyshojnë automatikisht për çdo gjë që vjen nga institucionet e mëdha, qofshin ato institucione mjekësore, farmaci të mëdha, qeveri – ata thjesht dyshojnë për këtë. Një përqindje e njerëzve do ta kenë gjithmonë këtë tipar. Ndoshta është e nevojshme deri diku. Kur flisni me njerëz që kanë këto dyshime për vaksinat, për shembull, shumë herë ata nuk e shohin veten si krijues të kaosit aq sa e shohin veten si një lloj Gardianët e Galaktikës. Dhe gjatë gjithë kohës sonë këtu në tokë, ndoshta ata pak të dyshimtë do të na ndihmojnë të mos jemi në fatkeqësi të caktuara si qytetërim. Pra, ndoshta është e nevojshme të bëhet. Ju e modifikoni atë për t’u siguruar që nuk shkakton dëm – në mënyrë që një milion njerëz të mos vdesin në këtë vend. Si e instaloni atë besim në shëndetin publik pa hequr të drejtën e njerëzve për të qenë skeptikë ndaj gjërave dhe për të bërë më shumë pyetje?
AP: Në temën e vaksinave, si e kanë ndryshuar shkenca dhe mjekësia reagimin tonë ndaj pandemisë?
Unë mendoj se arritjet shkencore të kësaj pandemie kanë qenë mjaft të jashtëzakonshme. Sado që flasim për shqetësimet për dezinformatat dhe gjëra të tilla, ajo që ndodhi me vaksinat është një histori që do të tregohet në tekstet mjekësore për brezat që do të vijnë. Ne kurrë nuk e kishim bërë këtë më parë si botë. Kjo ishte vaksina më e shpejtë që ne kishim provuar ndonjëherë një vaksinë; më parë, u deshën katër vjet. Nuk mendoj se inovacioni mjekësor do të ecë ndonjëherë aq ngadalë sa përpara se të ndodhnin këto vaksina, sepse u desh. Shpinat e njerëzve ishin pas murit dhe duhej të bënin diçka që nuk e kishin bërë kurrë më parë. Dhe funksionoi – mund të mos ketë, e dini. Mendimi të paktën për shumë nga shkencëtarët me të cilët fola ishte se nuk kishte gjasa që ne të kishim një vaksinë brenda dy viteve të para. Pra, ky ishte një mësim i rëndësishëm. Dhe teknologjia mRNA do të mendoj se do të jetë diçka që përdoret për viruset e ardhshme dhe gjithashtu për sëmundje të tjera.
AP: Kalimi i ingranazheve në një fushë tjetër të shkencës: Një temë në librin tuaj Keep Sharp: Ndërtimi i një truri më të mirë në çdo moshë, është se shumë nga supozimet tona rreth plakjes së trurit janë të gabuara.
SG: Unë jam një kirurg truri. Kështu bëj dhe truri është dashuria ime e parë. Kam menduar për trurin, se si ai ndryshon dhe nuk ndryshon gjatë gjithë jetës sonë. Mençuria konvencionale që shumica prej nesh e kanë dëgjuar, dhe unë sigurisht e kam dëgjuar, ishte se ju e morët atë që morët. Por ne tani e dimë se nuk është kështu. Ju mund të vazhdoni të rritni trurin tuaj në çdo moshë. Ajo që është e jashtëzakonshme për këtë është se truri, ndryshe nga çdo organ tjetër në trup, në fakt mund të bëhet më i fortë dhe më i mprehtë ndërsa plakemi. Ne mendojmë për konsumimin si një komponent i plakjes, gjë që është e kuptueshme. Dhe ka shumë të tilla. Por ideja që truri është i ndryshëm, që në fakt bëhet më i mprehtë kur e përdorni më shumë, kur përdorni më shpesh pjesë të ndryshme të tij, më dukej vërtet magjepsëse. Ideja këtu në Shtetet e Bashkuara është që ju jeni në pension në moshën 65-vjeçare, mund të jeni të përjashtuar nga jeta juaj profesionale dhe nëse nuk keni lidhje të forta familjare, ndoshta jeni të përjashtuar edhe nga jeta juaj personale. Truri juaj nuk llogaritet më. Njerëzit nuk po kërkojnë nga ju gjykimin dhe mençurinë tuaj. Ju shkoni në shumë vende anembanë botës dhe kjo është saktësisht e kundërt. Dhe nuk është se fiziologjia ose truri i njeriut janë të ndryshëm [in other places]. Janë pritshmëritë. Mosha juaj biologjike, mosha juaj kronologjike, është vetëm një masë, por kush jeni është diçka që mund të jetë krejtësisht ndryshe. Si një emigrant indian, përvoja ime kulturore është shumë e ndryshme. Nderimi për njerëzit që janë më të vjetër mendoj se çon që njerëzit të jenë shumë, shumë të angazhuar në shoqëri për një kohë shumë më të gjatë. E cila është e mahnitshme.
